☆MIN EN LA☆ - 27 By Dingdi Pachuau "Nu....!!" ka ti vak a, ka nu chuan," Eng i ti vak vak chu ni maw! Ka beng i tichhêt zo dâwn alawm!" a lo ti vat a, hmui petin ka han hawi kual a, ka nauteho chuan mak tih hmèl tak hian min lo en țhap mai. Mercy phei chu a lo meng phâwk zual a,"A ring sia, ka phu nasa lutuk a, ka thil ei lai pawh ka dawlh zawk alawm," a lo ti a, a âwm chu a'n chùm pah dat dat a, ka nu chuan," Hre thiam rawh, i u hi a phúr lutuk a nih àwm hi" tiin Mercy hnungah chuan a han zût thla a, kei erawh chuan," A, hetiang thil hi, âwihawm loh lutuk!" tiin chaw pawh ei chhunzawm tawh lo chuan ka tho ta daih a. Zotei lah chuan," A phûr lutuk helhawlh vàng a nih kha," a lo ti zui a, ka va melh nghek ringawt. A mak êm alawm. Ka nu chuan a fiamthu niin a lang bawk si lo, eng atân nge min neih chu a duh ang? A ei siam reng tùrin maw?! Ka kal duh tâk si lohah chuan a ti a ni ngei ngei ang, chutiang ni lo se chuan eng at...
☆KA INPUANNA☆ - By Dingdi Pachuau
(Thu thluaithlum ka thiam lohzia chu in hriat kha, a nih ang angin, a ruh lang râwt râwtin ka han ziak a, nangni pawhin a a ruh lang râwt râwtin in lo chhiar a ni mai ang chu. A tak ngeia thil thleng a nih avàng hian hming leh vêng hming erawh ka thup ve țît țêt, ziah pawh ka huphurh; mahse, ka ziah ngei ngei a ngai si. Chhiar nuam vak lo laite leh a inluhkhalh laite pawh a awm ngeiin ka ring, min lo chùl màmsak mai teh u, in hnênah rilru tâwt tak chunga inpuang fai vek ka nih dâwn si avàngin...)
Ka chanchin hi tu bulah mah ka sawi ngai lo va, ka chanchin zawng zawng hrilh hre vek tùr khawpa țhian țha, tung chhova kal zîngah ka neih loh vàng pawh a ni mahna; mahse, țawng theiin min hnèm nân min kuahin min thlamuan thei lo mah se ka țhian țha ber nia ka chhàl ngam ka phone-ah hian engkim ka ziak ta a nih hi. Ani hi chuan ka thu a awihin dawhthei taka min nghâkin min ngaithla peih a, sawisèl a nei ngai hek lo. Hetia ka ziah pawh hian tihțhat ngai lai nia ka hriatte chu țha takin a tițha leh mai bawk a, ani tluka dawhthei leh zaidam hi an vâng viau ta ve ang.
NU LEH PA KÂR LOVA PIANG, SÂWN NIIN KA PA DUH LOH KA NI.
PÂWL THUM KA ZIR AȚANGIN KA ZIRNA SÈNSO TÙR KA INTUAK ȚAN.
PÂWNGSUAL KA NI.
MI AWMPUIA ȚANG CHUNGIN SIKUL KA KAL.
KA TIH NI MIAH LO, THIL RÙA PUH KA NI.
MAHNIA AWM HRANGIN CHAWHMEH ZUARIN KA INCHÂWM.
HMANGAIH KA TAWNG; MAHSE...
ACCIDENT KA TÂWK.
MIN ENKAWLTU KA PI LEH KA PU KA CHÂN.
*******
I - PA DUH LOH, SÂWN KA NI.
I pa dik tak ngei khân duh lovin a fanuah pawm lo ta che se la, i rilru a nâ ang em? I têt deuh lai chuan rilru nat dàn tùr leh a zahthlâk dàn tùr i hre thiam lovin i la ngaihtuah thiam phâk lo ngei ang; mahse, i puitlin tawh hnu chuan i têtlai rilru ang kha chu i pu thei tawh miah lo vang.
Chu chu ka chan chu a ni. Ka pianin ka pain min duh lo. Ka pi leh pute bulah ka nu nèn kan awm, sâwn kha ka ni miau bawk si a.
Ka nu hian kei min neih hma daih hian pasal neiin u pathum ka nei a; mahse, a pasal neih chuan kumtluan daih bîk hek lo, an inneih loh hnuah kei ka lo piang ve leh a, ka pa hi sipai a ni tih chiah ka hria.
Ka pain min duh loh avàngin ka pute chuan min enkawl chho char char a, ka nu leh ka uteho indan chhuah hnuah pawh ka chhuak ve lo, ka pi leh pute chu ka bèl chawt.
Mahse, thil ka hriat chian/ fiah tâk hnuah erawh ka pa chuan a fa atân chuan min lo pawm ngei tih ka hre leh a; mahse, a nupui erawhin min pawm duh lo thung!
II - PAWL THUM KA ZIR AȚANGIN KA ZIRNA SÈNSO TÙR KA INTUAK ȚAN.
Thingtlângah chuan English medium awm ve hek suh(lo awm pawh ni teh réng se, ka lût thei dâwn chuang lo, kan rethei lutuk), sawrkar sikulah ka lût ve a. Pâwl khat leh pâwl hnih ka nih chhoh lai chu ka hre chiang tawh vak lo; mahse, pâwl thum ka zir kum ațang chuan chawhmeh leh thei zawrh tùr zawngin ka zirna sènso tùr ka intuak țan tih ka hria. Zirlaibu chu mi ta hlui, a kâwm mai bâkah zirlai 1-na phei chu a awm tawh mang ngai lo, chutiang chu ka hauh țhìn a, ziaklohbu erawh ka intuakna pawisa ațangin ka lei ve mai țhìn. Bâkah, ka intuakna pawisa chu ka pi leh pute pawh ka pe lût ve bawk țhìn.
Uniform lah mi ta hlui ka rochun ziah bawk, a thar ka ha ve ngai lo. Ka rualpuite chu uniform thar diai nèn, zilaibu thar leh bag thar nèn sikul an rawn kal a, kei chuan chutiang chu ka chang phâk lo va, awt takin ka thlîr țhìn. An zirlaibu kâwmte kha mawi ti tak leh ît takin ka en vawng vawng ziah, ka zirlaibu neih vete chu a kâwm hmuh tùr a awm ve ngai si lo.
Lehkha thiam thei tak ka ni lo zui, ka pi leh pute chuan min hrilh thiam hek lo va, ka zir zirin ka zir ve tawp tawp, ka fail chiang hle bawk. English zir tel a lo ni tawh si a, english ka thiam lo hlâwm tawp a ni mai.
Krismas-a kawr thar neihte chu khawilam, kan rethei tih ka hre ve kar. Sikul kal loh chhûngin chawhmeh leh thei zawrh tùr ka zawng ngar ngar a, ka hralhna chu dah țhain a kum leha sikul ka kal ve theihna tùr sènso tùr a ni tih hriain ka awm mai mai ngai lo. Naupang tê ni mah ila kan harsa tih ka hre ve kar si a, ka awm ve mai mai hman lo tlat a ni. Țhiante chu sikulah han kàwm ve mah ila in lamah chuan tumah ka kàwm hman lo.
III - PÂWNGSUAL KA NI.
Pâwngsual râpthlâkzia hi la tâwk lo chuan an hre thiam tak tak lo tih ka hria, hriat thiam phâk pawh a ni hek lo. Taksa mai ni lo rilru thlengin a khawih chhia a, he thil râpthlâk hi chu tu chungah mah thleng ve lo se tih hi tûn thlenga ka țawngțaina a la ni fan.
Pâwngsual tâwkte dinhmun i deusawh a, 'an zir lo ve ém a ni' i tih chuan i thu tlûkna chu i thu tlûkna a ni a, nula pumpa awm duhdah chu an lo awm ve ngei mai; mahse, kei chuan ka tawn ve ațang hi chuan i la tawn ve loh vànga khatiang thu tlûkna kha siam i ni ka ti ngei ang. Kei chuan he thil râpthlâk hi ka tawng a, a tak ngeiin ka chungah a thleng a, a râpthlâkzia ka hria. Ka tawn anga pawngsual tâwkte hi chu ka deusawh thei ngai lo ang a, ka hmusit thei ngai lo ang. An chan râpthlâkzia hi, a tawngtu tân lo chuan hriat thiam theih a ni lo va, 'a râpthlâk' tih hian a sawi fiah zo mawlh lo.
Pâwl ruk ka zir kum a ni a, kum naupang tê ka la nih chu. Ka nuteite chhûng hi an chhangchhe khawp mai a, zànah riahpui atân ka nutei pasal chuan min rawn sâwm a, kei pawhin ka hnial lo. Ka theih ve tâwk a ni a, naute ka lo awihpui ve theih ringawt pawhin ka nutei ka chhâwk ve thei tih ka hria a, ka nun nghawng chhe vek thei thil ka chungah a thleng dâwn tih hre miah lo chuan phûr takin ka nuteite inah chuan zàn riak tùr chuan ka kal ta a.
Zàn tìr lamah chuan kan buai ve nak nak a, hei hi ka riahpui chhan kha a ni rêng a ni. Kei pawhin ka nutei fate pahnih lai chu khum pakhatah ka riahpui nghe nghe.
Zànah zung tùrin ka tho va, inthiarna hi choka hnaihah a awm vàngin ka lût phei a, ka zun zawha inthiarna pindan ațanga ka chhuah chiah chuan ka nutei pasal chu ka hma chiahah a lo ding thut mai a, ka phu chiang hle mai!
"Mate, i lo riak thei hi ka lâwm hle a ni," a ti phawt a, ka bânah chuan rawn chûlin," I nutei hi a chhangchhe lutuk a, min ngaihsak hman lo. Dik tak chuan nupa nun hmanpui ve pawh ka duh a," a ti leh a.
Nupa nun chu eng nge a nih ka hre miah lo. Ka bân chu dah sawnin," Ka mu leh tawh dâwn," ka ti a, chutah chiah chuan min pawm bet ta. Ka tâl vak a, ani lah chuan," Tâl suh, țê bawk suh ang che," tiin bathroom kawngka bula an chem dah chu a la a, ka tâl tàwp chiang lutuk.
Ka hlau lutuk a, ka hmel hmutu chu lo awm se ka dâng lâwp lâwp tiin a sawi ngeiin ka ring, ka khùr zawih zawih mai.
"Ka thu i awih chuan engtin mah ka ti lo ang che, i awih loh erawh chuan..." tiin chem chu a vilik zoh zoh a.
Ani patling tawh tân chuan kei, vaubeha awm, la naupang lutuk bawk si chu bêl chhûnga sâ ang mai ka ni. Ka au ngam lo va, ka tâl ngam hek lo, min sât ang a, min that ang tih ka hlau. Tenawm takin, Setana tirhkoh chuan ka chungah duhtâwk a ngah ta a nih chu.
Tun thleng pawh hian khami hun kha ngaihtuah lêt leh ka duh tawh lo, rilru natna tithartu a ni a, rilru, taksa leh thlarau thlengin min la khawih tlat a ni.
Sawi chhuak lo tùra vaubeh ka ni a, ka sawi chhuak ngam lo rêng bawk. Hmeichhe naupang, la naupang tak, vaubeh lehnghal tân chuan sawi chhuah ngam a ni miah lo. Nu leh pa kârah chuan awm ila chuan a dàn a dang deuh mahna, la naupang viau mah ila hrehawm ka tihzia chu ziah mai hian a hril zo lo.
IV - MI AWMPUIAH KA ȚANG.
Pâwngsual ka tâwk tih hi ka sawi chhuak lo ta char char a, khatiang thil râpthlâk ka tawh ațang khan kan khua kha nuam ka ti thei ta lo. Mi zînga awm nuam ka ti lo va, ka chhûngte bula awm ka inkiltawih bawk. Chhuahna ka duh, naupang viau mah ila eng emawti zâwng tak chuan ka rilru hi a luhlul a, awm bo daiha kan khua ațanga hla taka awm kha ka duh ber.
Vànneihthlâk takin, pâwl riat ka zir dâwn kumah, Aizawl lamah awmna tùr ka hmu ta hlauh mai. An awmpuiah țangin Hindi class zîng kârah ka kal thei ta a, kan khua chu ka ngai tho, ka pi leh pute leh ka chhûngte ka ngai; mahse, ka haw lo ang.
Mi ina awm hi thil nuam a ni miah lo. Inthlahrung rêng rêngin ka awm a, zîng class kal hmain chawhmeh siam tùr ka ruahman vek a, class ațanga ka haw hnuah an eina hmun tifelin ka sil leh vek a, naupang sikula hruai a lo ngai leh a, chaw pawh ka ei ve hman mang lo.
Haw veleh insûk a lo ngai a, ka pi kekawrtê thlengin ka su vek. Ka sûk zawhah in tih fel a lo ngai leh a. Ka inhman chhuah ve meuh chuan naupang hruai a lo ngai leh tawh bawk a, haw veleh eirawng bàwl a lo ngai leh nèn, nilêngin ka buai ve a ni mai.
Zànah lehkha ka zir rei deuhin ka pi chuan," Current a hek," a ti a, zîngah hma deuh taka ka zir lahin," A bengchheng, min timu thei lo," a ti leh bawk sia, kei lah lehkha ka zir ve chuan a rìa chhiar loh chuan hre thei lo/ thiam thei lo chi ka lo ni bawk si. Hahthlâkin nuam lo duh tak a ni, a inthlahrunawmin a zahthlâk duh bawk. Ka pawisa neih ang angin mombati ka lei a, current êng hnuaia zir lovin bati êng hnuaiah chuan ka zir ve țhìn.
Ka țah rûk țhin i ring em? Ni e, ka rilru chu a na ve asin. Na ve țhìn tak a ni, thil a chhia a țha ka hre thiam ve vek tawh a, zànah ka khum hi hah chawlhna ni mah se țahna khumah ka hmang tam zâwk maithei. Ka țap a; mahse, ka bâng leh thuai țhìn. Chak lo tak nih ka duh lo va, ka țap a nih pawhin ka inhnemna awmchhunah ka ngai a, ka țaha ka mittui a tlâk zawih zawih hnuah chiah hian chakna leh tumruhna ka nei thar sawt țhìn.
V - THIL RÙ-AH PUH KA NI.
Pawisa ka nei lo va, Inrinni apiangin ka inhlawhfa țhìn. Ka hlawh chhuah ve pawh chu ka pi hnênah ka pe lût zêl, aniin pocket money tùr min pe mai. An ina awm ka ni a, an neih ringa khawsa ka nih miau avàngin eng thil mah ka sawisêl a thiang lo. Hrehawm ka tih deuh pawhin ka tuar tlawk tlawk mai, mahni inkhawngaih ka duh lo, thil țha lo a ni tih ka hriat tlat avàngin. Bâkah, hrehawm tih vàngin haw ta ila, fahrah nih tawh nâklaia, 'mi in pawha awm thei lo, hrehawm tuar thei lo' tia miin min sawi tùr kha ka duh bîk lo. Ka tân chuan chhel a ngai ém asin.
Ka awmna pi ber hian ka chungah làwmna a nei ngai miah lo! Mi tlawn thiam ka ni lo va, ka nihna ang takin ka lang mai. Eng pawh tiin fel tak leh tih tùr hrilh ngai lova ti ve nia ka inhriat pawhin ka chungah chuan làwmna a hmu chuang lo.
Pawisa rù-ah min puh phei chuan ka rilru a na lutuk. A chhan chu pawisa hi duh lo ka ni lo; mahse, thil ka ru ngai lo, rethei tê mah ni ila thil rûk ka chîng bîk lo. Pawisa bâkah, thawmhnaw leh thil dang dangah pawh min puh zeuh zeuh, ka ni lo tih ka sawi mai. Ka ru ngai lo va,ka ru lai hmuh tùr a hriat dâwn si loh avàngin min puh mah se, min puh dik dâwn chuang lo a ni.
Kawr thar ka lei ngai lo va, ka thawmhnaw chu a chhe hlawm tak zet; mahse, lei ka tum lo va, dìl pawh ka tum chuang lo. Kawr thar nei lo hian ka la awm thei a ni tih ka hria a, ka la nun ve țêk țêk chuan a țha vek mai.
Ka nun dàn hi ka chhûngte (kan khuaa ka chhûngte tak tak) ka hrilh ngai lo. Hrilh ta ila ka pu( ka nu pa) chuan haw tùrin min ti ngei dâwn, chutiang chu ka duh lo. Lehkha ka zir tbei a, kan khuaa awm ka duh lo bawk si a, ka sawi chhuak ngai lo. Tûn thleng pawh hian khâng hun laia ka thil tawrh kha ka la sawi chhuak lo.
Kum 4 lai ka lo awm ve ta. In neitu dik takte hian in chung zâwk an luah a, chu mite chuan min chhawr dàn zawng zawng chu an hriat vek avàng leh sikula ka hruai țhin ka pi fa chu hruai a ngaih tawh loh avàngin ka pi hnênah an hnêna awm tùrin min dîl a, kei chuan khawiah pawh awm ila pawi ka ti lo. Lehkha ka zir theiha kan khuaa ka awm lo a nih phawt chuan a țha vek mai.
Ka awmna tharte chuan min duat thiam tak zet. Min hringtu ka nu leh pa ang hial an ni ka ti lo thei lo, an fel ém ém a, an fel avàng erawh chuan ka tih tùr ka țhulh ngai chuang lo, class ka zawm a, open-ah cl-x ațanga BA thleng ka kal bawk, chumi pah chuan Hindi BA ka zo bawk.
An ina ka awm chhûngin vawk ka leitîr a, keiman ka vulh a, note ka neihtîr a, ka hralhna man zawng zawng pawh ka nute (ka nu, ka pa tiin ka ko tlat a ni) ka pe lût thlap zêl. Mahnia kawla neih kha ka duh lo, ka pawisa tùr a ni lo bawk. Ka mamawh chu an hre vek tho alawm.
Pawisa ka hmang khât, hmeichhe thla tin mamawh thil pakhat lei nân bâk pawisa ka hmang ngai lo. Incheina ka mamawh lo va, ka tân chuan a țùlna ka hre hek lo.
VI - MAHNIIN KA INBÂWL HRANG TA.
Hun a kal zêl a, thing delh loh lung delh loh na na na chu, nula puitling ka lo ni a. Mahnia inbàwl hran a hun ve tain ka hria, an ina awm reng lova puitlin ka zir a ngai.
Kum 4 thla khatin a tling lo tihah an phal vak lo chung chuan ka in dang ta a, in luah man atân thla khatah chêng za riat ka châwi. Chawhmeh ka zuar chhâwng ve a, mahni chauha awm tâkah chuan țhahnem ngaih a na duh khawp mai. Ka thawh chhuah tam leh ka nei tam dâwn tih ka hria a, țhahnem ka ngai thei tawp. Zíngah hma tâwkah thovin tlai thim thleng ka zuar a, ei leh in lam hi chu ka buaipui teh chiam lo, ka taksa ka duat thiam vak lo a nih ber chu. Hetia ka in dan tâkah hian kan khuaah pawh ka haw ve ta zauh zauh, chawhmeh ka hàwn thla a, ka zuar leh țhìn.
Zirtàwp zàn ka tlaivâr țhìn, a chhan chu a tûk Inrinni chu bazàrnî a nih vàng a ni. Țhutna țhate kan duh ve a, bâkah chawhmeh zawrh tùr siam buai nèn, tlaivàr chu a loh theih loh a ni tawp. Chutianga ka awm chu ka nu leh pate chuan an lo hria a, phal lovin an inah min hruai haw leh, kum khat deuhthaw chu an inah bawk chuan ka awm leh ta a nih chu.
General line-ah BA ka chhuak a, hindi BA ka chhuak bawk a, hindi lamah hna chu ka melh ru pah ve reng; mahse, a vâng ve phian lawi a.
Chutianga a kuma kum têl ka awm hnuah chuan zirtîrtu hna ka hmu ve ta hlauh mai a, kan khuaah ngei mai lehnghal, vànnei tak ka ni. Kan khua pawh ka awm tak taka ka awm lohna a rei ta a, hawa awm hreh lutuk ka ni tawh bîk lo, hun a lo liam tam ve tawh deuh bawk a, engtikah mah ka chunga thil thleng kha theihnghilh thei dâwn lo mah ila ka tidanglam thei tawh chuang lo va, ka rilru lam hi siam țhat ngaiin ka inhre ta zâwk a.
Ka khua ațanga Aizawl ka kal hma daih khân kan unauho (ka nu fa hmasate pathum) nèn kan in dang tawh a, hei pawh rilru puitlin zir chhoh nân kan ti a ni a, ka haw leh hnuah chuan kan lo puitling tlâng ve tawh bawk a, khawsak pawh a zia tawh khawp mai.
VII - HMANGAIH KA TAWNG.
Ka hna chu nuam ka ti a, hlawh ka hmuhna a ni bawk a, ka phûr thei khawp mai. Ka hnaah ka tlai ngai lo va, hun ka vawng dik thei khawp. A junior ber ni mah ila, lo thawk sa tawh dangte entawn nih ka tum ngar ngar. Ka hna tùra Pathian min pêk a nia, ka rinawm lo phal lo.
Hna ka hmuh hma, ka haw zawk zawk lai khân kan khuaah tlangvâl pakhat, a chhûngte lo tlawh țhìn nèn kan induh țan deuh a. Ani pawhin min duh der ve viau, kan khuaa hna ka thawh ve tâk hnu chuan a lo zin leh ta zauh zauh. Ani pawh hi zirtîrtu ve tho a nia, kan khua a inan loh bâkah kan district pawh a inang lo; mahse, inhmangaiha induh tawn tùr hian district inang kher hi a lo ngai lo ve.
He pa hi tih tak takin ka duh nia, bâkah, ka hmangaih tel bawk. Kan inhmuh khàt deuh leh kan inngai a, kan inhmuh ngun poh leh kan inthlahlel telh telh tho si, ka tâna Pathian min ruatsak ngei a nih ka ring hial.
Ka u hmeichhiain pasal a nei tawh a, mipain nupui a nei ve bawk a, pakhat lah ngaihtuah ngai lovin a awm tawh bawk a, kan zia sâwt viau.
Mahse, ka u mipa nupui nei chu a puitling thei thlâwt lo. Nupui fanau neiin a awm ve tawh a, a nun dàn erawh tlangvâl hawklak ang chauh a la ni. Puitling tùrin ka duh, ka in dansan dâwn. A lo puitlin phah ve mial thei asin, heti ringawt chuan a nupui leh fate engtin nge a chàwm tehlul ang?
Ka in dang ta nge nge; mahse, ka ngaihven reng tho. Ka u a ni a, ka ngaihven lo thei lo. Ka awm loh ațang chuan tlêm chuan a zia ve deuh chuan ka hria, fa an nei ve tawh bawk sia, patling nih zir teh se.
Ka bialpa Puia pawh a lo zin ta chàmchî mai. Ka in dan hnuah phei chuan mitmei vèn teh chiam tùr a awm lo bawk a, kan free thei phian mai. Kan induh tawn miau si a, mi pahnih induh tawnte inkârah chuan thil thleng chu a awm ve țhìn miau a...
Zirtîrtu ve tho a nih vàng erawh chuan awm dun reng theih a ni bîk lo, a haw a ngai a, kâr tluanin kan inhmu lo va, kan inbe chàmchî tho nain inbiak ringawt hi chuan lunglèn a hnèm thláwt lo. Kâr tàwpah, Zirtàwpni tlaiah te a lo zin leh hrâm hrám țhìn, ani pawh hian min thlahle ve tho.
A chhûngte pawhin kan chanchin chu an lo hre ve chiang, hriat loh theih pawh a ni lo. Ka chhûngte pawhin an hre tho, duh lohna engmah an sawi lo. Sawi mah se, hnualsuata țhen ka tum teuh lo.
Kan inkawp rei ve deuh tâk hnuah chuan Zirtàwpni tlai khat chu a airbag puar nelh nawlh nèn a lo lût nawlh mai a, ni dangah chuan engmah a lo keng ngai lo, bâkah, a chhûngte inah a innghat țhìn bawk.
"Eng nge i bag nèn khân i lo tih dâwn?" tiin ka lo zâwt a.
"Ka lo luhkhung dâwn che!"
Mai mai țhìn a. Fiamthu hi a duh mah mah, a chhûngte ina innghat hmasa lovin a lo tlang nghal tih hriat reng reng.
"I ril a țâm em? Thingpui tui tâwk in rawh aw."
"Pawi lo khawp ang."
Thingpui in lai chuan," Ka ti tak tak a nia," a ti ringawt a.
"Mâwl mai mai suh," ka lo ti thung a.
"Pawi lo, màwl ka duh zâwk. Ka rawn luhkhung tak tak che a nia," a ti leh a.
Chumi zàn ațang chuan ka inah chuan a riak ta tak tak! Chhuahtîr ka tum ngial pawhin a tihluih theih miah loh. Ka duh ve tho a, han hnial viau pawh ka hreh ve tho, tihian kan awm dùn ang a, kan innei ang a, a țha a ni mai alawm. Sikulah erawh an hriat hunah chuan min fiam nasa dâwn a ni, a huphurhawm tawp.
Aizawla ka nu leh pate pawhin kan chanchin chu an lo hre ve, 'Lo zinpui teh, kan hmu ve duh' an ti a, nia, hun remchângah ka la zinpui ang.
Thla khat chuang âwrh kan awm dùn tawh ang tihah chuan Puia chu a nuin," Lo haw lawk teh, i hna chungchâng hi sawi fel phawt ang, i chàwl rei tawh si a," tiin a rawn phone a, anni pawh hian kan chanchin chu an hre lo thei lo, an fapain min rawn awmchilh miau si a.
Nia, a chàwl rei ve tawh asin. Hna nghet tak pawh a ni bîk lo va, sawi fel chu a țha, kei pawh chuan a nu rawn phone azârah chuan ka sawipui ve a.
"Hawsan che ka duh lo alawm," ani chuan a lo ti thung a.
"I lo kal leh dâwn alawm, ka lo nghâk reng ang che."
"Haw ka duh lo, ka ngai dâwn che asin."
Kan inthlèm ngial hnuah chuan aw min pawh ve ta hrâm a. Min rawn awmchilh mah se, a chhûngte thu a awih loh chu ka duh bîk lo. Kei pawhin ka ngai dâwn tih chu ka hria; mahse, a rawn kal leh tho ang chu. A hna chungchâng an sawi fel lawk dâwn a ni mai a, rei a awm nâng.
An khuaah chuan a awm ta reng mai. A nu hian min duh vak lo tih ka hre ve tho a, a chhûngte dang erawh hi chuan min duh ve reng. A nu hian min duh lo pawh hi ka hre thiam tho, kei chu nu leh pa kâr lova awm ka ni a, ka zahawm lo thlâwt. A hmingin hlawh ka nei ve a ni mai a, an fapa nupui atân min iai mah se a àwm ngawih ngawih, ka dem lo.
A nu hi a hlau ve ém a, a nu thu a hnial ngam tawh lo a niang, a rawn lêt ta miah lo. Ka ngai vawng vawng a, ka nun ka ngaihtuah lêt a, ka lo pian chhuah dàn rêng mai leh ka lo seilen dàn ka chhui lêt a, ka lo piang ve chu vànduai ka inti ta ngawih ngawih. Hmangaih leh duhzâwng nei ve thei ni pawhin ka inhre ta lo, mi fate hi ka tân chuan an sâng lutuk, ka hmangaih phâk an ni lo.
Hun a lo inher zel chuan a nuin hmeichhe dang a duhpui tih ka hria a, zirtîrtu tho a lo ni. Engtizia nge Puia pawh hian min lo duh tak tak lo em ni le? Min duh ve tak tak a nih chuan a nu thu chu a hnial ve theih mai ka ring deuh a nia, ka lo ring sual chhiava a lo ni. Kei chuan ka hmangaih ém a, ka thinlung ka hlàn tawh a, mi dang tân thinlung ka nei tawh lo.
VIII - ACCIDENT KA TÂWK.
Kum 2015 kum tìr têa khawhar ina kan kal haw lam chu bike chak taka tlânin min rawn su thlu dâwrh mai a, nikhaw hre lovin ka awm ta nghal. Nikhua ka hriat ve meuh chuan Civil Hospital, Aizawlah ka lo awm tawh!
A hnua ka hriat leh dànin bike-a min sutupa kha a rui hle a lo nia, kei nikhaw hre lova ka awm bawk si kha ka pute chuan sumo hire tawpin zàn dâr 10 vêlah kan khua ațangin Aizawl min lo tlànpui nghal a lo ni. Hospital-ah chuan CT Scan kan tih pawhin engmah țha lo an hmu lo va, ni thum ka awm hnuah kan chhuak ta ringawt. Ka lu a nâ a, ka kal țha thei lo bawk. Ka taksa pâwn lamah hliam ka nei lo va, pem pawh ka nei lo.
Ka cousin-te ngaihțha lo chuan Greenwood-ah min luhpui a, ka u (Aizawla ka u) pasal thawhna a ni bawk a, MRI ti nghâlin ka lu ruh chu a lo khì a, ka dàr ruh leh mal ruh a auh bawk a, ka lu-ah lian féin thi tling a lo awm bawk!
Thi tling chu an siak chhuak a, damdawi inah chuan ka awm rèn ràwn a, chumi hlàn chuan kan khuaa ka pute chuan bike-a min sutu chhûngte hnênah chuan thil awmzia sawi tùrin palai an lo tîr a, an lo hre thiam țha duh dêr lo nia. Ka lo hriat chuan ka pi hnênah," Pi, Pathian zârah ka dam ang a, eng ém ka ti nâng. Chêng sâng sarih(sumo hire man kha) chu ka la thawk chhuak leh thei mai ang, eng êm kan nih phah nâng," ka ti a, ani chuan," Ni lo ve, thil kan ti tawh a, an chàwi ngei a ngai," a ti tlat a, an rilru damna tùr a nih chuan tiin ka sawi buai ta lo va.
Greenwood-a ka awm lai chuan min sutu chhûngte bawk chuan," Kan kan tum a, Greenwood-ah kan zawng, kan hmu lo, a awm lo tawp a nih hi," an lo ti leh a, min kan tumin min rawn zawng ni se min hmuh loh tur thu a awm miah lo. Dâwt an sawi a ni ngei mai. Bâkah, sumo hire-na chêng sâng sarih chàwi kha an tha a na lutuk a," Road tax kan chawi a, ani'n a chawi ve lo," ti tein min lo sawi a, kea ka kal min rawn su a ni reng si a.
Aizawla ka pa a thin a rim ve ta." Eng thil nge an hriat?! Court-ah kan kal ang, a tidik lotu zâwk an ni a, inchhìra ngaihdam dìl ahnêka hetianga thil tih ka duh lo!" a ti ta mai.
Mahse, khua hmun kan ni a, inhmu reng reng țhìn kan ni si a, chutianga kan inkâra inhuatna thlen chu kan duh ta lo va, court-ah ém chuan kan kal ta lo.
Kan khuaa ka haw chhoh hnuah pawh chuan sikulah aikal ka la tawp. Puia'n ka chanchin a lo hria a, a lo thleng ve nghal. Ka in luahah ka awm lo, ka piin an inah min la phei leh rih a, keimah chauha ka awm a phal lo.
Doctor-in rit chàwi min phalsak lo va, hna thawh pawh a phal lo. Tûn thlengin thil rit hi ka la chawi thei lo va, chhîpa chhuan phei chu ka la ti ta lo hrim hrim. Hna erawh thingtlânga awm chuan a thawh loh theih loh, hna ka thawh loh chuan ei tùr ka nei nâng.
Accident ka tawh hma daih ațang tawha Puia nèn khân ințhen tawh kan ni a; mahse, rawn kal a țhulh chuang lo. A nupui tùr an biak lai vêl a ni a, ka kal theih loh avàngin kal min zirtîr a, zakdawh tiang ang chi hmang khân kal min zirtîr. Haw loh a tum a; mahse, haw tùrin ka ti. Nupui a nei dâwn a, an be mêk a ni a, ka tân hian a tihchi loh bâkah thil theih a ni lo hi a ni tawp mai.
Thla ruk chuang sikul ka kal thei lo. A hnuah erawh zakdawh tiang nèn chuan sikul ka kai. Ka pi chuan min khawngaih thei ém ém a, khuma ka mu hi min țawngțai fo va, kum 2015 chu kum țha lo nia a hriat tlat avàngin ral vat vat se tih a sawi keuh keuh țhìn. Ka vànduai lutuk chu min khawngaih a, a theihtàwp chhuahin duat takin min enkawl țhìn.
IX - MIN ENKAWLTU KA PI LEH KA PU KA CHÂN.
Kum 2017 a lo inher chhuak a, min hmangaihtu ka pi pawh a lo upa ve ta, natna neuh neuh a nei chho țan a, in ka sa țha ve ang chu ka tih laiin damdawi in thlen a ngai leh ta.
Durtlâng damdawi inah thla khat chuang zet ka awmpui a, a awmna bill zawng zawng pawh keima'n ka pe vek. Fate sawrkár hnathawk pawh a nei ve nual a; mahse, tumah an rawn inrawlh lo.
Damdawi in ațanga kan chhuah hnuah pawh chuan a dam țha vâk thei tawh lo. A upa ve tawh bawk a, chumi kum tâwp hnaih lamah chuan ka pi chuan min peih lohsan ta nge nge. Ka theihtàwpin ka enkawl ve a, a tân ka insêng ve bawk. Kha kha ka pi min duata min hmangaih ém émtu tâna ka tih theih tâwk chu a ni mai si, enkawl kha ka kham lo. Ka têt lai zawnga min enkawl chhohna zawng zawngte kha engtikah mah ka rùl sêng dâwn si lo, a tân chuan ka neih zawng zawng pawh hi ka sêng huam asin.
Ka pi boral hnuah ka pu chu a lung a lêng thei lutuk a, ka khawngaih thei lutuk. Ka pi nèn khân an inhmangaih ém ém a, ka pi awm loh hnuah chuan a hlim hmel hmuh tùr pawh a awm tawh lo, ka pu pawh hian min dam reipui ka ring ta hauh lo.
"Bawihi, i pi lung phun hi ka duh a ni, rei ka dam dâwn lo tlatin ka hria. Ka dam lai ngei hian i pi hun hnuhnung hman hi ka duh a ni," ka pu chuan a ti a, keimah chauh min hrilh nghe nghe.
Lung phun chungchâng ka sawi chuan mi dang chuan an lo hre thiam lo nasa. Nupui neih leh thuai a duh vàng a nih an ring ber, bâkah, ka pu duh dán chuan ka pi tâna tih theih hnuhnung ber a nih tawh dâwn avàngin ran lu kima tih a duh. Ka pu duh chu ka hnial thei lo, pawi lo, dam chuan kan thawk ang a, in sakna tùr chu ka thawk chhuak thei leh mai ang.
Lawi leh buhfai ka tum a, mi dangin vawk, bawng, âr, chutiang chuan kan theih ang angin kan intum sem ta hlawm a, ka pu duh dàn ngei chuan ka pi lung phun ni chuan ran lu kimin ka ti thei e.
Ka rin rûk dàn leh a sawi dàn chiahin ka pu pawh chuan ka pi boral cham pawh min dam thlenpui ta lo. Kum 2018-ah, a hma kuma ka pi boral cham thlen hmain min kalsan ve leh ta. Min hmangaihtute pahnih ka chân ta, an inhmangaih ém a, pakhat tel lo chuan pakhat kha a awm thei bîk ngang lo a ni e. Hlim taka an intawh ngei ka beisei, natna leh hrehawmna chîm buai lohna hmunah ngei chuan hlim takin lungngaihna leh buaina awm lovin an lêng dùn ngei ang.
KEI HI
Puia chu nupui a neih hnu thleng pawhin a number ka la nei reng a, a pate nèn pawh kan la inbe pawh reng tho. Ka tân Pathian ruat a lo ni lo va; mahse, ka thinlung ațangin ka paih chhuak thei chuang lo.
Mipa ka ring ngam tawh lo va, ka hmangaih ve berin hetia min kalsan tâk hnuah phei hi chuan mipa hi an lo rinawm tak tak thei lo niin ka hre tawh a, ka thinlung hi mi dang tân ka pe ngam tawh lo. Bâkah, Puia khân ka hmangaihna min lâksak tawh a, hmangaihna pêk tùr ka nei tawh lo.
A hnuah pawh min duh der vetu chu ka hmu ve; mahse, ka duh lêt ve thei lo. Puia tluka duh leh hmangaih kha ka nei thei tawh si lo. Min ngaizâwngtu pakhat, ka huat hran lêm loh; mahse, ka ngaihzàwn ve lêm loh pakhat phei chu a beidawng lutuk a, Aizawla ka zin hlànin nupui min lo rûksan daih, ka chhûngte pawhin min duh țhinzia an hre tho va, min rawn fiam luai luai mai. Ka rilru pawh a na chuang lo, dik tak chuan ka hmangaih lêt ve thei tlat lo va, min duh viau avàngin ka khawngaih hial zâwk țhìn a. A pa ka khawngaih bawk, a fapa nupui ni tùr hian min duh der ve ém ém a, ka ni ta si lo. Hlim takin awm zél teh se.
Tunah hi chuan ka hna ațangin ka bãng tawh a, huan țha ve tâwk tak ka nei a, mahni ka inchâwm zo a, mi dang neih ka awt ta bîk lo. Lìrthei neih ka duh vàngin neih theih nân ka bei ngat ngat a, ka lei ve mai. Mi tâ tùrah ngaih bîk miah loh tùr; mahse, neih ve ka duh a nih chuan nei thei tùra ka thawh a ngai tih ka hriat tlat a ngai thung.
Ka têt lai, hun hrehawm zawng zawng ka pal chhoh lai kha ka ngaihtuah lêt fo. Chakna ka neih phah a, ka rilruah chona thar min siam leh țhìn. Khatiang hun harsa leh pâwngsual, vaubeh hial tâwkin harsa takin hringnun kawng bumboh zawh mah ila, Pathianin ka tân kawng min ruatsak zêl a, tunah chuan mahni duhzâwng lei theiin harsa lutuk lovin ka lo awm ve thei ta a, mahni kutkawih ngeiin in ka sa mêk bawk. 'Tumna a awm phawt chuan kawng a awm' tih hi ka hre chiang ve ém ém, nawm duh chuan hrehawm hmasak hi a lo ngai a, hringnun hi fight tak tak a lo ngai tih hre chiang bertu zîngah chuan ka tel ve chiang alawm.
Ka hun kal tawh avàng khân nguaina leh hlim lohna insiam ka tum tawh lo va, a êng zâwnga thlîrin hlim taka nun chhoh zel ka tum. Ka pi leh pu, min enkawl seliantute ka chàn ve ve tawh avàng erawh chuan ka rilru a khingbâi deuh țhìn; mahse, mihring nih dàn tùr chu hetiang hi a ni rêng a ni. Thihna pawh hi kan tâ a ni a, engtikah emaw chuan kei ngei pawh hi mual ka la liam ngei ang, chu vàngin, kan damlai, hun țha kan neih lai hian hlim thei ang berin hun hmang ila, kan neih tâwkah lungawi ila, kan duhzâwng, mamawh zâwng nei thei tùr erawh chuan taima ila...
Hmangaih erawh ka tawng tawh kher lo maithei; mahse, Pathian hi a țha ém a, ka ngaihtuah loh lai pawhin ani chuan min chelh tlat a, min vêng reng a, harsatna ka tawh lai pawhin min kalsan lo. Làwmthu sawi mawlh mawlh tùr ka ni, min khai chhuaktu a ni a, ani min ruatsak ngei chu ka la tawng ve mahna...
Puia, he thil hi i lo chhiar ve kher lo maithei, i lo chhiar fuh hlauh a nih erawh chuan nang ka tawn vàng che hian hmangaihna hi a awmzia ka hriat phah a, ka lâwm e. Min kalsan lehtu ni mah la, i nupui nèn chuan hlim taka awm tùrin ka la duhsak fan che, a chhan chu ka hmangaih che a, i hlim loh hi ka duh lo. Hlimna țha ber ka duhsak reng fo che, i nupui duat thiam la, hmangaih ang che, i dam chhûnga kawppui atâna i thlan a nih tawh kha. Ka tân ruat ni lo mah la, ka hmangaih che, ka hmangaih reng fo ang che. Ka hmangaih che ka tih avàng hian lo lêt leh tùrin ka ti lo che, i nupui tân rinawm ang che.
*******
Ka tawh ang harsatna tâwk in lo awm ve tawh maithei a, hei hian chona thar a pêk che u ka beisei tak zet a ni. Lungngaia indawm kun lovin, a êng zâwngin i hma hun thlîr tum tlat la, hun liam tawh chu liamtîr rawh. I hma hun chauh ngaihtuah la, hlimna hi mi dang tâ ni tùrah ngai bîk suh, chu hlimna nei thei ngei tùr chuan bei rawh. Lungngai reng tùra siam i ni lo a nia, hlimna ûm la, chumi pan chuan hmalam panin pên rawh le.
(Thu thluaithlum ka thiam lohzia chu in hriat kha, a nih ang angin, a ruh lang râwt râwtin ka han ziak a, nangni pawhin a a ruh lang râwt râwtin in lo chhiar a ni mai ang chu. A tak ngeia thil thleng a nih avàng hian hming leh vêng hming erawh ka thup ve țît țêt, ziah pawh ka huphurh; mahse, ka ziah ngei ngei a ngai si. Chhiar nuam vak lo laite leh a inluhkhalh laite pawh a awm ngeiin ka ring, min lo chùl màmsak mai teh u, in hnênah rilru tâwt tak chunga inpuang fai vek ka nih dâwn si avàngin...)
Ka chanchin hi tu bulah mah ka sawi ngai lo va, ka chanchin zawng zawng hrilh hre vek tùr khawpa țhian țha, tung chhova kal zîngah ka neih loh vàng pawh a ni mahna; mahse, țawng theiin min hnèm nân min kuahin min thlamuan thei lo mah se ka țhian țha ber nia ka chhàl ngam ka phone-ah hian engkim ka ziak ta a nih hi. Ani hi chuan ka thu a awihin dawhthei taka min nghâkin min ngaithla peih a, sawisèl a nei ngai hek lo. Hetia ka ziah pawh hian tihțhat ngai lai nia ka hriatte chu țha takin a tițha leh mai bawk a, ani tluka dawhthei leh zaidam hi an vâng viau ta ve ang.
NU LEH PA KÂR LOVA PIANG, SÂWN NIIN KA PA DUH LOH KA NI.
PÂWL THUM KA ZIR AȚANGIN KA ZIRNA SÈNSO TÙR KA INTUAK ȚAN.
PÂWNGSUAL KA NI.
MI AWMPUIA ȚANG CHUNGIN SIKUL KA KAL.
KA TIH NI MIAH LO, THIL RÙA PUH KA NI.
MAHNIA AWM HRANGIN CHAWHMEH ZUARIN KA INCHÂWM.
HMANGAIH KA TAWNG; MAHSE...
ACCIDENT KA TÂWK.
MIN ENKAWLTU KA PI LEH KA PU KA CHÂN.
*******
I - PA DUH LOH, SÂWN KA NI.
I pa dik tak ngei khân duh lovin a fanuah pawm lo ta che se la, i rilru a nâ ang em? I têt deuh lai chuan rilru nat dàn tùr leh a zahthlâk dàn tùr i hre thiam lovin i la ngaihtuah thiam phâk lo ngei ang; mahse, i puitlin tawh hnu chuan i têtlai rilru ang kha chu i pu thei tawh miah lo vang.
Chu chu ka chan chu a ni. Ka pianin ka pain min duh lo. Ka pi leh pute bulah ka nu nèn kan awm, sâwn kha ka ni miau bawk si a.
Ka nu hian kei min neih hma daih hian pasal neiin u pathum ka nei a; mahse, a pasal neih chuan kumtluan daih bîk hek lo, an inneih loh hnuah kei ka lo piang ve leh a, ka pa hi sipai a ni tih chiah ka hria.
Ka pain min duh loh avàngin ka pute chuan min enkawl chho char char a, ka nu leh ka uteho indan chhuah hnuah pawh ka chhuak ve lo, ka pi leh pute chu ka bèl chawt.
Mahse, thil ka hriat chian/ fiah tâk hnuah erawh ka pa chuan a fa atân chuan min lo pawm ngei tih ka hre leh a; mahse, a nupui erawhin min pawm duh lo thung!
II - PAWL THUM KA ZIR AȚANGIN KA ZIRNA SÈNSO TÙR KA INTUAK ȚAN.
Thingtlângah chuan English medium awm ve hek suh(lo awm pawh ni teh réng se, ka lût thei dâwn chuang lo, kan rethei lutuk), sawrkar sikulah ka lût ve a. Pâwl khat leh pâwl hnih ka nih chhoh lai chu ka hre chiang tawh vak lo; mahse, pâwl thum ka zir kum ațang chuan chawhmeh leh thei zawrh tùr zawngin ka zirna sènso tùr ka intuak țan tih ka hria. Zirlaibu chu mi ta hlui, a kâwm mai bâkah zirlai 1-na phei chu a awm tawh mang ngai lo, chutiang chu ka hauh țhìn a, ziaklohbu erawh ka intuakna pawisa ațangin ka lei ve mai țhìn. Bâkah, ka intuakna pawisa chu ka pi leh pute pawh ka pe lût ve bawk țhìn.
Uniform lah mi ta hlui ka rochun ziah bawk, a thar ka ha ve ngai lo. Ka rualpuite chu uniform thar diai nèn, zilaibu thar leh bag thar nèn sikul an rawn kal a, kei chuan chutiang chu ka chang phâk lo va, awt takin ka thlîr țhìn. An zirlaibu kâwmte kha mawi ti tak leh ît takin ka en vawng vawng ziah, ka zirlaibu neih vete chu a kâwm hmuh tùr a awm ve ngai si lo.
Lehkha thiam thei tak ka ni lo zui, ka pi leh pute chuan min hrilh thiam hek lo va, ka zir zirin ka zir ve tawp tawp, ka fail chiang hle bawk. English zir tel a lo ni tawh si a, english ka thiam lo hlâwm tawp a ni mai.
Krismas-a kawr thar neihte chu khawilam, kan rethei tih ka hre ve kar. Sikul kal loh chhûngin chawhmeh leh thei zawrh tùr ka zawng ngar ngar a, ka hralhna chu dah țhain a kum leha sikul ka kal ve theihna tùr sènso tùr a ni tih hriain ka awm mai mai ngai lo. Naupang tê ni mah ila kan harsa tih ka hre ve kar si a, ka awm ve mai mai hman lo tlat a ni. Țhiante chu sikulah han kàwm ve mah ila in lamah chuan tumah ka kàwm hman lo.
III - PÂWNGSUAL KA NI.
Pâwngsual râpthlâkzia hi la tâwk lo chuan an hre thiam tak tak lo tih ka hria, hriat thiam phâk pawh a ni hek lo. Taksa mai ni lo rilru thlengin a khawih chhia a, he thil râpthlâk hi chu tu chungah mah thleng ve lo se tih hi tûn thlenga ka țawngțaina a la ni fan.
Pâwngsual tâwkte dinhmun i deusawh a, 'an zir lo ve ém a ni' i tih chuan i thu tlûkna chu i thu tlûkna a ni a, nula pumpa awm duhdah chu an lo awm ve ngei mai; mahse, kei chuan ka tawn ve ațang hi chuan i la tawn ve loh vànga khatiang thu tlûkna kha siam i ni ka ti ngei ang. Kei chuan he thil râpthlâk hi ka tawng a, a tak ngeiin ka chungah a thleng a, a râpthlâkzia ka hria. Ka tawn anga pawngsual tâwkte hi chu ka deusawh thei ngai lo ang a, ka hmusit thei ngai lo ang. An chan râpthlâkzia hi, a tawngtu tân lo chuan hriat thiam theih a ni lo va, 'a râpthlâk' tih hian a sawi fiah zo mawlh lo.
Pâwl ruk ka zir kum a ni a, kum naupang tê ka la nih chu. Ka nuteite chhûng hi an chhangchhe khawp mai a, zànah riahpui atân ka nutei pasal chuan min rawn sâwm a, kei pawhin ka hnial lo. Ka theih ve tâwk a ni a, naute ka lo awihpui ve theih ringawt pawhin ka nutei ka chhâwk ve thei tih ka hria a, ka nun nghawng chhe vek thei thil ka chungah a thleng dâwn tih hre miah lo chuan phûr takin ka nuteite inah chuan zàn riak tùr chuan ka kal ta a.
Zàn tìr lamah chuan kan buai ve nak nak a, hei hi ka riahpui chhan kha a ni rêng a ni. Kei pawhin ka nutei fate pahnih lai chu khum pakhatah ka riahpui nghe nghe.
Zànah zung tùrin ka tho va, inthiarna hi choka hnaihah a awm vàngin ka lût phei a, ka zun zawha inthiarna pindan ațanga ka chhuah chiah chuan ka nutei pasal chu ka hma chiahah a lo ding thut mai a, ka phu chiang hle mai!
"Mate, i lo riak thei hi ka lâwm hle a ni," a ti phawt a, ka bânah chuan rawn chûlin," I nutei hi a chhangchhe lutuk a, min ngaihsak hman lo. Dik tak chuan nupa nun hmanpui ve pawh ka duh a," a ti leh a.
Nupa nun chu eng nge a nih ka hre miah lo. Ka bân chu dah sawnin," Ka mu leh tawh dâwn," ka ti a, chutah chiah chuan min pawm bet ta. Ka tâl vak a, ani lah chuan," Tâl suh, țê bawk suh ang che," tiin bathroom kawngka bula an chem dah chu a la a, ka tâl tàwp chiang lutuk.
Ka hlau lutuk a, ka hmel hmutu chu lo awm se ka dâng lâwp lâwp tiin a sawi ngeiin ka ring, ka khùr zawih zawih mai.
"Ka thu i awih chuan engtin mah ka ti lo ang che, i awih loh erawh chuan..." tiin chem chu a vilik zoh zoh a.
Ani patling tawh tân chuan kei, vaubeha awm, la naupang lutuk bawk si chu bêl chhûnga sâ ang mai ka ni. Ka au ngam lo va, ka tâl ngam hek lo, min sât ang a, min that ang tih ka hlau. Tenawm takin, Setana tirhkoh chuan ka chungah duhtâwk a ngah ta a nih chu.
Tun thleng pawh hian khami hun kha ngaihtuah lêt leh ka duh tawh lo, rilru natna tithartu a ni a, rilru, taksa leh thlarau thlengin min la khawih tlat a ni.
Sawi chhuak lo tùra vaubeh ka ni a, ka sawi chhuak ngam lo rêng bawk. Hmeichhe naupang, la naupang tak, vaubeh lehnghal tân chuan sawi chhuah ngam a ni miah lo. Nu leh pa kârah chuan awm ila chuan a dàn a dang deuh mahna, la naupang viau mah ila hrehawm ka tihzia chu ziah mai hian a hril zo lo.
IV - MI AWMPUIAH KA ȚANG.
Pâwngsual ka tâwk tih hi ka sawi chhuak lo ta char char a, khatiang thil râpthlâk ka tawh ațang khan kan khua kha nuam ka ti thei ta lo. Mi zînga awm nuam ka ti lo va, ka chhûngte bula awm ka inkiltawih bawk. Chhuahna ka duh, naupang viau mah ila eng emawti zâwng tak chuan ka rilru hi a luhlul a, awm bo daiha kan khua ațanga hla taka awm kha ka duh ber.
Vànneihthlâk takin, pâwl riat ka zir dâwn kumah, Aizawl lamah awmna tùr ka hmu ta hlauh mai. An awmpuiah țangin Hindi class zîng kârah ka kal thei ta a, kan khua chu ka ngai tho, ka pi leh pute leh ka chhûngte ka ngai; mahse, ka haw lo ang.
Mi ina awm hi thil nuam a ni miah lo. Inthlahrung rêng rêngin ka awm a, zîng class kal hmain chawhmeh siam tùr ka ruahman vek a, class ațanga ka haw hnuah an eina hmun tifelin ka sil leh vek a, naupang sikula hruai a lo ngai leh a, chaw pawh ka ei ve hman mang lo.
Haw veleh insûk a lo ngai a, ka pi kekawrtê thlengin ka su vek. Ka sûk zawhah in tih fel a lo ngai leh a. Ka inhman chhuah ve meuh chuan naupang hruai a lo ngai leh tawh bawk a, haw veleh eirawng bàwl a lo ngai leh nèn, nilêngin ka buai ve a ni mai.
Zànah lehkha ka zir rei deuhin ka pi chuan," Current a hek," a ti a, zîngah hma deuh taka ka zir lahin," A bengchheng, min timu thei lo," a ti leh bawk sia, kei lah lehkha ka zir ve chuan a rìa chhiar loh chuan hre thei lo/ thiam thei lo chi ka lo ni bawk si. Hahthlâkin nuam lo duh tak a ni, a inthlahrunawmin a zahthlâk duh bawk. Ka pawisa neih ang angin mombati ka lei a, current êng hnuaia zir lovin bati êng hnuaiah chuan ka zir ve țhìn.
Ka țah rûk țhin i ring em? Ni e, ka rilru chu a na ve asin. Na ve țhìn tak a ni, thil a chhia a țha ka hre thiam ve vek tawh a, zànah ka khum hi hah chawlhna ni mah se țahna khumah ka hmang tam zâwk maithei. Ka țap a; mahse, ka bâng leh thuai țhìn. Chak lo tak nih ka duh lo va, ka țap a nih pawhin ka inhnemna awmchhunah ka ngai a, ka țaha ka mittui a tlâk zawih zawih hnuah chiah hian chakna leh tumruhna ka nei thar sawt țhìn.
V - THIL RÙ-AH PUH KA NI.
Pawisa ka nei lo va, Inrinni apiangin ka inhlawhfa țhìn. Ka hlawh chhuah ve pawh chu ka pi hnênah ka pe lût zêl, aniin pocket money tùr min pe mai. An ina awm ka ni a, an neih ringa khawsa ka nih miau avàngin eng thil mah ka sawisêl a thiang lo. Hrehawm ka tih deuh pawhin ka tuar tlawk tlawk mai, mahni inkhawngaih ka duh lo, thil țha lo a ni tih ka hriat tlat avàngin. Bâkah, hrehawm tih vàngin haw ta ila, fahrah nih tawh nâklaia, 'mi in pawha awm thei lo, hrehawm tuar thei lo' tia miin min sawi tùr kha ka duh bîk lo. Ka tân chuan chhel a ngai ém asin.
Ka awmna pi ber hian ka chungah làwmna a nei ngai miah lo! Mi tlawn thiam ka ni lo va, ka nihna ang takin ka lang mai. Eng pawh tiin fel tak leh tih tùr hrilh ngai lova ti ve nia ka inhriat pawhin ka chungah chuan làwmna a hmu chuang lo.
Pawisa rù-ah min puh phei chuan ka rilru a na lutuk. A chhan chu pawisa hi duh lo ka ni lo; mahse, thil ka ru ngai lo, rethei tê mah ni ila thil rûk ka chîng bîk lo. Pawisa bâkah, thawmhnaw leh thil dang dangah pawh min puh zeuh zeuh, ka ni lo tih ka sawi mai. Ka ru ngai lo va,ka ru lai hmuh tùr a hriat dâwn si loh avàngin min puh mah se, min puh dik dâwn chuang lo a ni.
Kawr thar ka lei ngai lo va, ka thawmhnaw chu a chhe hlawm tak zet; mahse, lei ka tum lo va, dìl pawh ka tum chuang lo. Kawr thar nei lo hian ka la awm thei a ni tih ka hria a, ka la nun ve țêk țêk chuan a țha vek mai.
Ka nun dàn hi ka chhûngte (kan khuaa ka chhûngte tak tak) ka hrilh ngai lo. Hrilh ta ila ka pu( ka nu pa) chuan haw tùrin min ti ngei dâwn, chutiang chu ka duh lo. Lehkha ka zir tbei a, kan khuaa awm ka duh lo bawk si a, ka sawi chhuak ngai lo. Tûn thleng pawh hian khâng hun laia ka thil tawrh kha ka la sawi chhuak lo.
Kum 4 lai ka lo awm ve ta. In neitu dik takte hian in chung zâwk an luah a, chu mite chuan min chhawr dàn zawng zawng chu an hriat vek avàng leh sikula ka hruai țhin ka pi fa chu hruai a ngaih tawh loh avàngin ka pi hnênah an hnêna awm tùrin min dîl a, kei chuan khawiah pawh awm ila pawi ka ti lo. Lehkha ka zir theiha kan khuaa ka awm lo a nih phawt chuan a țha vek mai.
Ka awmna tharte chuan min duat thiam tak zet. Min hringtu ka nu leh pa ang hial an ni ka ti lo thei lo, an fel ém ém a, an fel avàng erawh chuan ka tih tùr ka țhulh ngai chuang lo, class ka zawm a, open-ah cl-x ațanga BA thleng ka kal bawk, chumi pah chuan Hindi BA ka zo bawk.
An ina ka awm chhûngin vawk ka leitîr a, keiman ka vulh a, note ka neihtîr a, ka hralhna man zawng zawng pawh ka nute (ka nu, ka pa tiin ka ko tlat a ni) ka pe lût thlap zêl. Mahnia kawla neih kha ka duh lo, ka pawisa tùr a ni lo bawk. Ka mamawh chu an hre vek tho alawm.
Pawisa ka hmang khât, hmeichhe thla tin mamawh thil pakhat lei nân bâk pawisa ka hmang ngai lo. Incheina ka mamawh lo va, ka tân chuan a țùlna ka hre hek lo.
VI - MAHNIIN KA INBÂWL HRANG TA.
Hun a kal zêl a, thing delh loh lung delh loh na na na chu, nula puitling ka lo ni a. Mahnia inbàwl hran a hun ve tain ka hria, an ina awm reng lova puitlin ka zir a ngai.
Kum 4 thla khatin a tling lo tihah an phal vak lo chung chuan ka in dang ta a, in luah man atân thla khatah chêng za riat ka châwi. Chawhmeh ka zuar chhâwng ve a, mahni chauha awm tâkah chuan țhahnem ngaih a na duh khawp mai. Ka thawh chhuah tam leh ka nei tam dâwn tih ka hria a, țhahnem ka ngai thei tawp. Zíngah hma tâwkah thovin tlai thim thleng ka zuar a, ei leh in lam hi chu ka buaipui teh chiam lo, ka taksa ka duat thiam vak lo a nih ber chu. Hetia ka in dan tâkah hian kan khuaah pawh ka haw ve ta zauh zauh, chawhmeh ka hàwn thla a, ka zuar leh țhìn.
Zirtàwp zàn ka tlaivâr țhìn, a chhan chu a tûk Inrinni chu bazàrnî a nih vàng a ni. Țhutna țhate kan duh ve a, bâkah chawhmeh zawrh tùr siam buai nèn, tlaivàr chu a loh theih loh a ni tawp. Chutianga ka awm chu ka nu leh pate chuan an lo hria a, phal lovin an inah min hruai haw leh, kum khat deuhthaw chu an inah bawk chuan ka awm leh ta a nih chu.
General line-ah BA ka chhuak a, hindi BA ka chhuak bawk a, hindi lamah hna chu ka melh ru pah ve reng; mahse, a vâng ve phian lawi a.
Chutianga a kuma kum têl ka awm hnuah chuan zirtîrtu hna ka hmu ve ta hlauh mai a, kan khuaah ngei mai lehnghal, vànnei tak ka ni. Kan khua pawh ka awm tak taka ka awm lohna a rei ta a, hawa awm hreh lutuk ka ni tawh bîk lo, hun a lo liam tam ve tawh deuh bawk a, engtikah mah ka chunga thil thleng kha theihnghilh thei dâwn lo mah ila ka tidanglam thei tawh chuang lo va, ka rilru lam hi siam țhat ngaiin ka inhre ta zâwk a.
Ka khua ațanga Aizawl ka kal hma daih khân kan unauho (ka nu fa hmasate pathum) nèn kan in dang tawh a, hei pawh rilru puitlin zir chhoh nân kan ti a ni a, ka haw leh hnuah chuan kan lo puitling tlâng ve tawh bawk a, khawsak pawh a zia tawh khawp mai.
VII - HMANGAIH KA TAWNG.
Ka hna chu nuam ka ti a, hlawh ka hmuhna a ni bawk a, ka phûr thei khawp mai. Ka hnaah ka tlai ngai lo va, hun ka vawng dik thei khawp. A junior ber ni mah ila, lo thawk sa tawh dangte entawn nih ka tum ngar ngar. Ka hna tùra Pathian min pêk a nia, ka rinawm lo phal lo.
Hna ka hmuh hma, ka haw zawk zawk lai khân kan khuaah tlangvâl pakhat, a chhûngte lo tlawh țhìn nèn kan induh țan deuh a. Ani pawhin min duh der ve viau, kan khuaa hna ka thawh ve tâk hnu chuan a lo zin leh ta zauh zauh. Ani pawh hi zirtîrtu ve tho a nia, kan khua a inan loh bâkah kan district pawh a inang lo; mahse, inhmangaiha induh tawn tùr hian district inang kher hi a lo ngai lo ve.
He pa hi tih tak takin ka duh nia, bâkah, ka hmangaih tel bawk. Kan inhmuh khàt deuh leh kan inngai a, kan inhmuh ngun poh leh kan inthlahlel telh telh tho si, ka tâna Pathian min ruatsak ngei a nih ka ring hial.
Ka u hmeichhiain pasal a nei tawh a, mipain nupui a nei ve bawk a, pakhat lah ngaihtuah ngai lovin a awm tawh bawk a, kan zia sâwt viau.
Mahse, ka u mipa nupui nei chu a puitling thei thlâwt lo. Nupui fanau neiin a awm ve tawh a, a nun dàn erawh tlangvâl hawklak ang chauh a la ni. Puitling tùrin ka duh, ka in dansan dâwn. A lo puitlin phah ve mial thei asin, heti ringawt chuan a nupui leh fate engtin nge a chàwm tehlul ang?
Ka in dang ta nge nge; mahse, ka ngaihven reng tho. Ka u a ni a, ka ngaihven lo thei lo. Ka awm loh ațang chuan tlêm chuan a zia ve deuh chuan ka hria, fa an nei ve tawh bawk sia, patling nih zir teh se.
Ka bialpa Puia pawh a lo zin ta chàmchî mai. Ka in dan hnuah phei chuan mitmei vèn teh chiam tùr a awm lo bawk a, kan free thei phian mai. Kan induh tawn miau si a, mi pahnih induh tawnte inkârah chuan thil thleng chu a awm ve țhìn miau a...
Zirtîrtu ve tho a nih vàng erawh chuan awm dun reng theih a ni bîk lo, a haw a ngai a, kâr tluanin kan inhmu lo va, kan inbe chàmchî tho nain inbiak ringawt hi chuan lunglèn a hnèm thláwt lo. Kâr tàwpah, Zirtàwpni tlaiah te a lo zin leh hrâm hrám țhìn, ani pawh hian min thlahle ve tho.
A chhûngte pawhin kan chanchin chu an lo hre ve chiang, hriat loh theih pawh a ni lo. Ka chhûngte pawhin an hre tho, duh lohna engmah an sawi lo. Sawi mah se, hnualsuata țhen ka tum teuh lo.
Kan inkawp rei ve deuh tâk hnuah chuan Zirtàwpni tlai khat chu a airbag puar nelh nawlh nèn a lo lût nawlh mai a, ni dangah chuan engmah a lo keng ngai lo, bâkah, a chhûngte inah a innghat țhìn bawk.
"Eng nge i bag nèn khân i lo tih dâwn?" tiin ka lo zâwt a.
"Ka lo luhkhung dâwn che!"
Mai mai țhìn a. Fiamthu hi a duh mah mah, a chhûngte ina innghat hmasa lovin a lo tlang nghal tih hriat reng reng.
"I ril a țâm em? Thingpui tui tâwk in rawh aw."
"Pawi lo khawp ang."
Thingpui in lai chuan," Ka ti tak tak a nia," a ti ringawt a.
"Mâwl mai mai suh," ka lo ti thung a.
"Pawi lo, màwl ka duh zâwk. Ka rawn luhkhung tak tak che a nia," a ti leh a.
Chumi zàn ațang chuan ka inah chuan a riak ta tak tak! Chhuahtîr ka tum ngial pawhin a tihluih theih miah loh. Ka duh ve tho a, han hnial viau pawh ka hreh ve tho, tihian kan awm dùn ang a, kan innei ang a, a țha a ni mai alawm. Sikulah erawh an hriat hunah chuan min fiam nasa dâwn a ni, a huphurhawm tawp.
Aizawla ka nu leh pate pawhin kan chanchin chu an lo hre ve, 'Lo zinpui teh, kan hmu ve duh' an ti a, nia, hun remchângah ka la zinpui ang.
Thla khat chuang âwrh kan awm dùn tawh ang tihah chuan Puia chu a nuin," Lo haw lawk teh, i hna chungchâng hi sawi fel phawt ang, i chàwl rei tawh si a," tiin a rawn phone a, anni pawh hian kan chanchin chu an hre lo thei lo, an fapain min rawn awmchilh miau si a.
Nia, a chàwl rei ve tawh asin. Hna nghet tak pawh a ni bîk lo va, sawi fel chu a țha, kei pawh chuan a nu rawn phone azârah chuan ka sawipui ve a.
"Hawsan che ka duh lo alawm," ani chuan a lo ti thung a.
"I lo kal leh dâwn alawm, ka lo nghâk reng ang che."
"Haw ka duh lo, ka ngai dâwn che asin."
Kan inthlèm ngial hnuah chuan aw min pawh ve ta hrâm a. Min rawn awmchilh mah se, a chhûngte thu a awih loh chu ka duh bîk lo. Kei pawhin ka ngai dâwn tih chu ka hria; mahse, a rawn kal leh tho ang chu. A hna chungchâng an sawi fel lawk dâwn a ni mai a, rei a awm nâng.
An khuaah chuan a awm ta reng mai. A nu hian min duh vak lo tih ka hre ve tho a, a chhûngte dang erawh hi chuan min duh ve reng. A nu hian min duh lo pawh hi ka hre thiam tho, kei chu nu leh pa kâr lova awm ka ni a, ka zahawm lo thlâwt. A hmingin hlawh ka nei ve a ni mai a, an fapa nupui atân min iai mah se a àwm ngawih ngawih, ka dem lo.
A nu hi a hlau ve ém a, a nu thu a hnial ngam tawh lo a niang, a rawn lêt ta miah lo. Ka ngai vawng vawng a, ka nun ka ngaihtuah lêt a, ka lo pian chhuah dàn rêng mai leh ka lo seilen dàn ka chhui lêt a, ka lo piang ve chu vànduai ka inti ta ngawih ngawih. Hmangaih leh duhzâwng nei ve thei ni pawhin ka inhre ta lo, mi fate hi ka tân chuan an sâng lutuk, ka hmangaih phâk an ni lo.
Hun a lo inher zel chuan a nuin hmeichhe dang a duhpui tih ka hria a, zirtîrtu tho a lo ni. Engtizia nge Puia pawh hian min lo duh tak tak lo em ni le? Min duh ve tak tak a nih chuan a nu thu chu a hnial ve theih mai ka ring deuh a nia, ka lo ring sual chhiava a lo ni. Kei chuan ka hmangaih ém a, ka thinlung ka hlàn tawh a, mi dang tân thinlung ka nei tawh lo.
VIII - ACCIDENT KA TÂWK.
Kum 2015 kum tìr têa khawhar ina kan kal haw lam chu bike chak taka tlânin min rawn su thlu dâwrh mai a, nikhaw hre lovin ka awm ta nghal. Nikhua ka hriat ve meuh chuan Civil Hospital, Aizawlah ka lo awm tawh!
A hnua ka hriat leh dànin bike-a min sutupa kha a rui hle a lo nia, kei nikhaw hre lova ka awm bawk si kha ka pute chuan sumo hire tawpin zàn dâr 10 vêlah kan khua ațangin Aizawl min lo tlànpui nghal a lo ni. Hospital-ah chuan CT Scan kan tih pawhin engmah țha lo an hmu lo va, ni thum ka awm hnuah kan chhuak ta ringawt. Ka lu a nâ a, ka kal țha thei lo bawk. Ka taksa pâwn lamah hliam ka nei lo va, pem pawh ka nei lo.
Ka cousin-te ngaihțha lo chuan Greenwood-ah min luhpui a, ka u (Aizawla ka u) pasal thawhna a ni bawk a, MRI ti nghâlin ka lu ruh chu a lo khì a, ka dàr ruh leh mal ruh a auh bawk a, ka lu-ah lian féin thi tling a lo awm bawk!
Thi tling chu an siak chhuak a, damdawi inah chuan ka awm rèn ràwn a, chumi hlàn chuan kan khuaa ka pute chuan bike-a min sutu chhûngte hnênah chuan thil awmzia sawi tùrin palai an lo tîr a, an lo hre thiam țha duh dêr lo nia. Ka lo hriat chuan ka pi hnênah," Pi, Pathian zârah ka dam ang a, eng ém ka ti nâng. Chêng sâng sarih(sumo hire man kha) chu ka la thawk chhuak leh thei mai ang, eng êm kan nih phah nâng," ka ti a, ani chuan," Ni lo ve, thil kan ti tawh a, an chàwi ngei a ngai," a ti tlat a, an rilru damna tùr a nih chuan tiin ka sawi buai ta lo va.
Greenwood-a ka awm lai chuan min sutu chhûngte bawk chuan," Kan kan tum a, Greenwood-ah kan zawng, kan hmu lo, a awm lo tawp a nih hi," an lo ti leh a, min kan tumin min rawn zawng ni se min hmuh loh tur thu a awm miah lo. Dâwt an sawi a ni ngei mai. Bâkah, sumo hire-na chêng sâng sarih chàwi kha an tha a na lutuk a," Road tax kan chawi a, ani'n a chawi ve lo," ti tein min lo sawi a, kea ka kal min rawn su a ni reng si a.
Aizawla ka pa a thin a rim ve ta." Eng thil nge an hriat?! Court-ah kan kal ang, a tidik lotu zâwk an ni a, inchhìra ngaihdam dìl ahnêka hetianga thil tih ka duh lo!" a ti ta mai.
Mahse, khua hmun kan ni a, inhmu reng reng țhìn kan ni si a, chutianga kan inkâra inhuatna thlen chu kan duh ta lo va, court-ah ém chuan kan kal ta lo.
Kan khuaa ka haw chhoh hnuah pawh chuan sikulah aikal ka la tawp. Puia'n ka chanchin a lo hria a, a lo thleng ve nghal. Ka in luahah ka awm lo, ka piin an inah min la phei leh rih a, keimah chauha ka awm a phal lo.
Doctor-in rit chàwi min phalsak lo va, hna thawh pawh a phal lo. Tûn thlengin thil rit hi ka la chawi thei lo va, chhîpa chhuan phei chu ka la ti ta lo hrim hrim. Hna erawh thingtlânga awm chuan a thawh loh theih loh, hna ka thawh loh chuan ei tùr ka nei nâng.
Accident ka tawh hma daih ațang tawha Puia nèn khân ințhen tawh kan ni a; mahse, rawn kal a țhulh chuang lo. A nupui tùr an biak lai vêl a ni a, ka kal theih loh avàngin kal min zirtîr a, zakdawh tiang ang chi hmang khân kal min zirtîr. Haw loh a tum a; mahse, haw tùrin ka ti. Nupui a nei dâwn a, an be mêk a ni a, ka tân hian a tihchi loh bâkah thil theih a ni lo hi a ni tawp mai.
Thla ruk chuang sikul ka kal thei lo. A hnuah erawh zakdawh tiang nèn chuan sikul ka kai. Ka pi chuan min khawngaih thei ém ém a, khuma ka mu hi min țawngțai fo va, kum 2015 chu kum țha lo nia a hriat tlat avàngin ral vat vat se tih a sawi keuh keuh țhìn. Ka vànduai lutuk chu min khawngaih a, a theihtàwp chhuahin duat takin min enkawl țhìn.
IX - MIN ENKAWLTU KA PI LEH KA PU KA CHÂN.
Kum 2017 a lo inher chhuak a, min hmangaihtu ka pi pawh a lo upa ve ta, natna neuh neuh a nei chho țan a, in ka sa țha ve ang chu ka tih laiin damdawi in thlen a ngai leh ta.
Durtlâng damdawi inah thla khat chuang zet ka awmpui a, a awmna bill zawng zawng pawh keima'n ka pe vek. Fate sawrkár hnathawk pawh a nei ve nual a; mahse, tumah an rawn inrawlh lo.
Damdawi in ațanga kan chhuah hnuah pawh chuan a dam țha vâk thei tawh lo. A upa ve tawh bawk a, chumi kum tâwp hnaih lamah chuan ka pi chuan min peih lohsan ta nge nge. Ka theihtàwpin ka enkawl ve a, a tân ka insêng ve bawk. Kha kha ka pi min duata min hmangaih ém émtu tâna ka tih theih tâwk chu a ni mai si, enkawl kha ka kham lo. Ka têt lai zawnga min enkawl chhohna zawng zawngte kha engtikah mah ka rùl sêng dâwn si lo, a tân chuan ka neih zawng zawng pawh hi ka sêng huam asin.
Ka pi boral hnuah ka pu chu a lung a lêng thei lutuk a, ka khawngaih thei lutuk. Ka pi nèn khân an inhmangaih ém ém a, ka pi awm loh hnuah chuan a hlim hmel hmuh tùr pawh a awm tawh lo, ka pu pawh hian min dam reipui ka ring ta hauh lo.
"Bawihi, i pi lung phun hi ka duh a ni, rei ka dam dâwn lo tlatin ka hria. Ka dam lai ngei hian i pi hun hnuhnung hman hi ka duh a ni," ka pu chuan a ti a, keimah chauh min hrilh nghe nghe.
Lung phun chungchâng ka sawi chuan mi dang chuan an lo hre thiam lo nasa. Nupui neih leh thuai a duh vàng a nih an ring ber, bâkah, ka pu duh dán chuan ka pi tâna tih theih hnuhnung ber a nih tawh dâwn avàngin ran lu kima tih a duh. Ka pu duh chu ka hnial thei lo, pawi lo, dam chuan kan thawk ang a, in sakna tùr chu ka thawk chhuak thei leh mai ang.
Lawi leh buhfai ka tum a, mi dangin vawk, bawng, âr, chutiang chuan kan theih ang angin kan intum sem ta hlawm a, ka pu duh dàn ngei chuan ka pi lung phun ni chuan ran lu kimin ka ti thei e.
Ka rin rûk dàn leh a sawi dàn chiahin ka pu pawh chuan ka pi boral cham pawh min dam thlenpui ta lo. Kum 2018-ah, a hma kuma ka pi boral cham thlen hmain min kalsan ve leh ta. Min hmangaihtute pahnih ka chân ta, an inhmangaih ém a, pakhat tel lo chuan pakhat kha a awm thei bîk ngang lo a ni e. Hlim taka an intawh ngei ka beisei, natna leh hrehawmna chîm buai lohna hmunah ngei chuan hlim takin lungngaihna leh buaina awm lovin an lêng dùn ngei ang.
KEI HI
Puia chu nupui a neih hnu thleng pawhin a number ka la nei reng a, a pate nèn pawh kan la inbe pawh reng tho. Ka tân Pathian ruat a lo ni lo va; mahse, ka thinlung ațangin ka paih chhuak thei chuang lo.
Mipa ka ring ngam tawh lo va, ka hmangaih ve berin hetia min kalsan tâk hnuah phei hi chuan mipa hi an lo rinawm tak tak thei lo niin ka hre tawh a, ka thinlung hi mi dang tân ka pe ngam tawh lo. Bâkah, Puia khân ka hmangaihna min lâksak tawh a, hmangaihna pêk tùr ka nei tawh lo.
A hnuah pawh min duh der vetu chu ka hmu ve; mahse, ka duh lêt ve thei lo. Puia tluka duh leh hmangaih kha ka nei thei tawh si lo. Min ngaizâwngtu pakhat, ka huat hran lêm loh; mahse, ka ngaihzàwn ve lêm loh pakhat phei chu a beidawng lutuk a, Aizawla ka zin hlànin nupui min lo rûksan daih, ka chhûngte pawhin min duh țhinzia an hre tho va, min rawn fiam luai luai mai. Ka rilru pawh a na chuang lo, dik tak chuan ka hmangaih lêt ve thei tlat lo va, min duh viau avàngin ka khawngaih hial zâwk țhìn a. A pa ka khawngaih bawk, a fapa nupui ni tùr hian min duh der ve ém ém a, ka ni ta si lo. Hlim takin awm zél teh se.
Tunah hi chuan ka hna ațangin ka bãng tawh a, huan țha ve tâwk tak ka nei a, mahni ka inchâwm zo a, mi dang neih ka awt ta bîk lo. Lìrthei neih ka duh vàngin neih theih nân ka bei ngat ngat a, ka lei ve mai. Mi tâ tùrah ngaih bîk miah loh tùr; mahse, neih ve ka duh a nih chuan nei thei tùra ka thawh a ngai tih ka hriat tlat a ngai thung.
Ka têt lai, hun hrehawm zawng zawng ka pal chhoh lai kha ka ngaihtuah lêt fo. Chakna ka neih phah a, ka rilruah chona thar min siam leh țhìn. Khatiang hun harsa leh pâwngsual, vaubeh hial tâwkin harsa takin hringnun kawng bumboh zawh mah ila, Pathianin ka tân kawng min ruatsak zêl a, tunah chuan mahni duhzâwng lei theiin harsa lutuk lovin ka lo awm ve thei ta a, mahni kutkawih ngeiin in ka sa mêk bawk. 'Tumna a awm phawt chuan kawng a awm' tih hi ka hre chiang ve ém ém, nawm duh chuan hrehawm hmasak hi a lo ngai a, hringnun hi fight tak tak a lo ngai tih hre chiang bertu zîngah chuan ka tel ve chiang alawm.
Ka hun kal tawh avàng khân nguaina leh hlim lohna insiam ka tum tawh lo va, a êng zâwnga thlîrin hlim taka nun chhoh zel ka tum. Ka pi leh pu, min enkawl seliantute ka chàn ve ve tawh avàng erawh chuan ka rilru a khingbâi deuh țhìn; mahse, mihring nih dàn tùr chu hetiang hi a ni rêng a ni. Thihna pawh hi kan tâ a ni a, engtikah emaw chuan kei ngei pawh hi mual ka la liam ngei ang, chu vàngin, kan damlai, hun țha kan neih lai hian hlim thei ang berin hun hmang ila, kan neih tâwkah lungawi ila, kan duhzâwng, mamawh zâwng nei thei tùr erawh chuan taima ila...
Hmangaih erawh ka tawng tawh kher lo maithei; mahse, Pathian hi a țha ém a, ka ngaihtuah loh lai pawhin ani chuan min chelh tlat a, min vêng reng a, harsatna ka tawh lai pawhin min kalsan lo. Làwmthu sawi mawlh mawlh tùr ka ni, min khai chhuaktu a ni a, ani min ruatsak ngei chu ka la tawng ve mahna...
Puia, he thil hi i lo chhiar ve kher lo maithei, i lo chhiar fuh hlauh a nih erawh chuan nang ka tawn vàng che hian hmangaihna hi a awmzia ka hriat phah a, ka lâwm e. Min kalsan lehtu ni mah la, i nupui nèn chuan hlim taka awm tùrin ka la duhsak fan che, a chhan chu ka hmangaih che a, i hlim loh hi ka duh lo. Hlimna țha ber ka duhsak reng fo che, i nupui duat thiam la, hmangaih ang che, i dam chhûnga kawppui atâna i thlan a nih tawh kha. Ka tân ruat ni lo mah la, ka hmangaih che, ka hmangaih reng fo ang che. Ka hmangaih che ka tih avàng hian lo lêt leh tùrin ka ti lo che, i nupui tân rinawm ang che.
*******
Ka tawh ang harsatna tâwk in lo awm ve tawh maithei a, hei hian chona thar a pêk che u ka beisei tak zet a ni. Lungngaia indawm kun lovin, a êng zâwngin i hma hun thlîr tum tlat la, hun liam tawh chu liamtîr rawh. I hma hun chauh ngaihtuah la, hlimna hi mi dang tâ ni tùrah ngai bîk suh, chu hlimna nei thei ngei tùr chuan bei rawh. Lungngai reng tùra siam i ni lo a nia, hlimna ûm la, chumi pan chuan hmalam panin pên rawh le.
Ngaihnawm ltk
ReplyDeleteKa chhiar vek tawh a, ka chhiar nawn leh thin, a tha in I VA ENTAWN TLAK EM 🥰🥰
ReplyDelete