☆LAIRIL LUAHTU☆ - 20 By Dingdi Pachuau

 ☆LAIRIL LUAHTU☆ - 20 By Dingdi Pachuau

Khaw vâwtin zual lam a pan zêl a, ka pa chu ka ngaihtuah êm avàngin thawmhnaw lum leh mawza lum ka leisak nual a, zàna lum taka a mut theih nân charge theih chi mutphah leisak ka tum chu a lo hnial nasa mai a, a chhan chu current lam thil rêng rêng hi a ngaina lo tawp mai a ni. Zàna heater kan ài pawhin a lo awm hnai ve ngai lo, tuilum ip charge theih chi erawh a sawisêl lo hlauh thung, a tihzia tak tak a ni. Pahnih lai ka leisak a, pakhat ka charge hlànin pakhat a lo pawm a, a mut hma chuan chutiang chuan ka tihsak țhìn. 

Zàna ka rilru a kal ding deuh châng chuan muhìl thei lovin rei tak tak ka meng kar țhin a, kan hmalam hun tùr chu ka ngaihtuah țhìn a ni. Thil țûl lo tak a ni tih hre reng mah ila ka ngaihtuahna a rawn luh ngut ngut tawh hi chuan ka buai ve nak ziah. A ngaihna ka hriat loh lutuk châng hi chuan ka țawngțai tawp mai țhin a, a hnuah chuan lehkhabu chhiar tùr ka dap leh țhìn.  Zorina lehkhabu inrem țhâtho pawh ka ching let kual nasa tawh viau nghe nghe a ni; mahse, a ngah ve hrim hrim a, hmun sàwma țhen hmun khat pawh ka la chhiar lo ang.

December thla a lo thleng a, mal takin kan chhûngkua tê chauhin kan awm rek rek ang chu tih laiin țhiante an fel a, min rawn tlawh ãwl lo mai, an rawn kim țhap thei lo nain vawi khatah pahnih pathumte an rawn kal a, kâr khatah vawi hnih chu an rawn lang ngei ngei a ni. Kei pawh ka lung a lêng hman bîk lo va, an chungah ka lâwm tak zet a ni. Tapuia chuan  class a kal tawh loh hnuah min rawn awmpui ta chawt a, a hman chângin Tatei a rawn lang ve sek bawk a, ka naute felzia leh min ngaihtuahzia ka hriat hian a châng chuan ka hnuk a ulh hial țhìn, Zorina kha la dam ni se, tûn ang hian min rawn ngaihtuah kher lo maithei, mal taka ka awm min hmu duh lo a ni ngei mai. Nula tlangvâl chho an ni a, an țhiante nèn Krismas urlâwk zàn leh Krismas hunpuia an hun hman dan tùrte duanga hlim taka hun hmang chho tùr an nih àwm nèn, min rawn kan zauh zauh tal pawh ni se ka hre thiam viau dâwn si a, chutiang ni lo chuan min rawn awmpui chawt mai a nia, min hmangaihzia ka hre chiang thar zêl a ni.

Tatei a rawn kal leh tawh a, Tapuia'n Chimchimtei a lo awm a, Tatei nèn chuan kan insù a, parda leh mutpuan kan su vek a ni. Ani hi chu a insu chak a, a thawmhnaw sûk hi a fai tâwk lo deuh a niang ti dâwn ila a fai viau tho bawk sia, ka hre thiam țhin lo, kei ka rang thiam miah si lo.

"Tapui, ka tirh dawt dawt zêl mai loh che chuan kei lah chu heti mai hi ka ni si a," ka tih chuan rang zet hian," Min tirh turin alawm ka rawn awm," a lo ti vat a, Chimchimtei chu biscuit a barh pah a.

"Krismas a hnai ve tawh sia, hunpui chhûnga kan buai loh nân mamawh inlei khâwl ve a ngai a, bâkah, urlâwk zànah eng eng emaw kan kha i duh ve àwm bawk sia?" ka tih leh chuan Tatei chuan," Yes...âr hem ang u," a lo ti vat a, machine ațang chuan kan thil sûk kan spin chu a la chhuak pah nghauh nghauh bawk a.

Tapuia chuan," Ka châk tawh asin, hetiang hmun fâl leh rehah hian ka  vawi khat hmanna tùr a nia, a nuam ngawt ang! Engtikah nge inlei khâwl chu i duh a?" a lo ti var a, Tatei chuan," Naute ka lo awmpui ang a, in pahnihin chhuak ula?" tiin min rawn en zauh a.

Aizawl ka tlawh khàtzia ka ngaihtuah a, Zorina nèn kan awm dun hnu ațang phei kha chuan ka Aizawl kal zât hi chhiar tham lek a ni, inentîra ka kal bâk kha ka kal ngai miah lo. Zorina awm loh hnuah ka nuin kan mamawh tùr zawng zawng Tatei leh Tapuia kal tlangin min rawn ngaihtuahsak țhìn a, Picnic Spot neitute pawhin min rawn ngaihven ve reng bawk a, mamawh leia chhuah pawh hi ka la nei lo rêng a ni.

"A, ni lo ve, ka pain hrehawm a lo ti ang, han chhuahpui zâwk rawh, bâkah, naute ka ngaihtuah dâwn lutuk," tiin ka lo hnial a, Zorina tel lova ka chhuah leh vawi khatna tùr a ni a, huphurh taktêin ka huphurh a ni.

"Min hnial ka ring rêng ah!" tiin thawmhnaw sûk pho tùr chuan pâwnah a chhuak ta nghâl a, Tapuia chuan," Keimah pawhin ka thei tho ang chu, lei țeuh tùr a awm chiang em ni?" a lo ti a.

"Awm hran lo ve, țhiante'n min rawn tlawh leh ngei àwm si a ka ti deuh maw le," ka ti a, mamawh ka dah khâwmna lam chu panin ka han en dik kual nghâl a, ni tina kan mamawh thil kan la neihho chu ka en 

kual dan dan a. Lei ngai a tam lo ve, kan chhûngkua hrim hrim hi chuan kan ei hek lo ve êm a, țhiante lo kal lah hian min rawn tihhek hlauvin min rawn leisak hial ţhìn bawk a, lei ngai chu a tam hran lo ve.

Mamawh tùr chu lehkhaah ka ziak a, pawisa ka pe bawk a, ani pawh chu chhuak tùr chuan a tho ve ta nghâl vat a, Chimchimtei chuan a ngèn ve reuh nia, a putea lam hawi chuan a bân pharin a țê țhat țhat a!

"Duatber leh! Ka lo haw vat dâwn alawm, nangma mam-mam tùr kha ka han lei ang a, ka lo haw vat ang aw, Âma bulah khân lo awm la, mawi mawi ka lo hawn ang che aw," tiin Tapuia chuan a be mawlh mawlh a, a pawm leh rih bawk a.

"A zak lo reuh e, a putea chhuak tùr a ngèn nia," tiin Tatei chu ka hrilh chúl  a, ani thawmhnaw zâr zo lo lût tùr chuan," A fing ve tawh a nih chu, khawpuia kal tùr a ni tih a hre ve tawh a, a kal ve châk te pawh a ni mahna," tiin Tapuia'n Chimchimtei a pawm lai chu a biangah chuan a han piaisak zauh a.

Tapuia chhuah hnuah chuan Tatei'n a paw mu a, kei chuan mutna phahin parda pawh a dang ka zâr a, chhuat ka nawh zawh hnuah ka pa damdawi pe tùrin ni lum a àina lam chu ka pan leh ta nghâl a. A bul ka va thlen lai chuan a lo phun mawlh mawlh niin ka hria, a sawi tak erawh ka hre lo, a țawngțai pawh a ni maithei.

"Ka pa?" tiin ka han ko a, ka țawng hria chuan ka lam a rawn hawi ta vat a, nuih sak pah hian a damdawi ka ken chu ka han hmuh zoh a," I ei a hun leh tawh a," ka tih chuan," A ni maw? Hre ve reng tawh tùr hi ka ni asin le, ka ei rei ve tawh nèn," a lo ti chuar chuar a.

Damdawi a ei lai chuan Chimchimtei'n a putea chhuak tùr a ngen thu chu ka hrilh ve a, a ngawi ràn mai a, a hnu deuhah chuan," Ka Chimchimtei tak chu aw...! Dam țha ver vawr ni ila han puak lâwp lâwp pawh ka châk ve a nia, ka tunu duat êm êm pawh ka puak chhâwk hlei thei lò che chu a ni tak si a," a ti vang vang a.

A kuta dawmsak vat pah chuan," Ka pa, i chak țha leh vat dâwn alawm, damdawi lah i ei țha a, i chak thuai mai ang. Chutih hunah chuan i puak chauh a nia a duh tawh ang ni, a len deuh hnuah phei chuan in putuin sanghate in man ang a, sangha man dànte i zirtîr ang a, i nin hlûi khawpin i bulah a tâp tam dâwn asin," ka lo ti vat a, chu hun chu thleng thei se ka ti tak zet a ni, ka beisei êm êm bawk.

A nui hak hak a," A pa ka enkawl anga ka enkawl chhoh chuan ninhlei i ti viau maithei a ni," a ti a, nunhlui a ngaihtuah lêt tih hriat tak hian a en ngai chu a en reng a. Kei chuan," A pu i nia, a pa anga i enkawl chhoh phawt chuan a ngaihtuahawm dâwn miah loh tih ka hre ve tlat a ni," nui chung hian ka lo ti a, ani pawh chu a nui ve leh hak hak a.

Ka pa nui ri chuan min tihlim viau a ni, a chhan chu a nuih lohna hi a rei tawh hle si a, kei hi chu țhiante zînga ka awm hian thinlung takin nui lëm lo mah ila nui hmel ka pu lui thei mai a, bâkah, fiamthu leh eng eng emawah hian nuihna tùr ka hmu leh mai țhin. Chutiang chu ka pa hi a ni ve si lo va, phone khawih tùr a nei lo va, lehkhabu chhiar tùrin a mit a țha tawh lo bawk. A tân chuan hlima nuihna tùr hi a vâng a, a tunu bula a awm hian a zia deuh berin ka hre țhìn; mahse, chu pawh chu a tãn chuan a harsa viau si, a taksa a chak tâwk rih tlat si lo va.

Tapuia a lo haw a, lei tùra ka ziahho chu a rawn lei kim vek. Naute pheikhawk lum hi a rawn lei haw tel bawk a, ka phawrh chhuak a hmuh chuan," Kha kha kawng sîrah an lo zuar a, ka kal pèl thei thlâwt lo a ni, a inhmeh reuh dâwn lutuk a," a lo ti a.

"A to reuh ngawt lo maw? A mawi reuh sia," ka tih chuan," To vak lo, a Krismas pheikhawk tùr atân ka pêk ni mai rawh se," a lo ti leh a. En pah chuan," Tihchi nâng, a to phei chuan...ngawi teh, a man zât sawi la, ka pe ang che," ka ti thung a.

"A ho êm mai! A putea'n ka leisak ve a ni mai a, kan chhungkaw naute a nia, ani bâk leisaka duat tùr pawh kan la neih loh hi, a awm chhun hi chu duat viau ila a țha mai," nui chung hian a lo ti a, chutah, thutak ta deuh thut hian," U, thil ka dîl ang che aw; mahse, a... i phal lo ang," a ti lawi a.

"Han sawi phawt la, hriat hma hauha phal loh han rin tlat chu, a va mak dâwn ve! Nupui neih i duh ve tawh em ni?" ka tih chuan a lo ner nâwng a, ka nuih zui hak hak a. 

"Tunah chuan ka sawi rih lo ang, nakinah ka sawi chauh ang, chuan, phal tumna rilru lo pu bawk la," tiin dawhkàna thingpui hmeh tùr chhang ka dah chu piai thlâk a rual nghâl zat a, chutah, min rawn en lehin," Ka ril a țâm țan dêr mai, thingpui ka hlawh thei tawh ang em?" a ti leh a.

Thingpui kan in lai chuan," U Zorina bike saw, ti sâwn in dah mai mai tho sia, chei ţhatah dìl che ka lo tum a, 'Ka phal teuh lo' ti miah suh ang che," tiin a han indài khalh nghâl zat bawk a. Ka chhàn hma chuan ka pa chuan," A țha ngawt ang chu. Sawtia a awm reng saw chuan a chhiat belh zêl dâwn a, chei țhata țangkai taka i hman chuan a țha viau dâwn asin," a lo ti ve chuar chuar a.

Ka rin loh deuh thil a sawi chhuah avàng chuan Tapuia chu ka en deuh reng a, ani lah chuan," Chu, ka pu pawhin a phal a nia, phal ve mai la?" a lo ti leh vat a, ka melh rawlh ringawt. Ka pa hi 'pa' ve mai tùrin ka hrilh ngun ve viau tawh asin le, a 'pa' ngai lo rêng rêng, zilh leh hlak a ngai dâwn a ni.

"Bawiha, i uin a phal loh chhan tùr chu maw, i chêtsualpui a hlauh vàng a ni ngei ang, a ngaihtuah vàng che a ni," ka pain a tih chuan ka pa chu ka en leh vat. Nia, hei hi ka duh loh chhan a ni, Zorina kha a fîmkhur thei viau a, kei pawhin a chhuah dâwn kha chuan ka hrilh nasa țhin tho; mahse, fîmkhur pawh hian fîmkhur lo zâr an zo ve fo, ka chhûngte lamhnai rêng rêng chu lìrthei hian chesual lo se, thihna phei chu thleng tawh lo tawp se tih hi ka duh dàn a ni. Mi dang pawhin chei țhatah chuan min dîl an awm ve nawlh nawlh; mahse, Zorina tâ ve liau liau kha a ni miau si a, hralh chu ka phal meuh lo a ni, tunah Tapuia'n min dîl ta chiah a, han phal loh ringawt lah chu a dik chiah tawh si lo.

"A țha ngawt ang, keiin Scooty ka chang ve thei tawh ang a. U, Tapuia zawng ngaihtuah duh suh, a khalh chak ngai lo a nia, a fîmkhur lutuk," Tatei'n a lo tih ve phei chuan ka hnial thei dâwn lo tih ka hre nghâl. Nia, a pawi lo, mi dang hnêna hralh ai chuan ani hian kawl se, a hralh bo daih dâwn tihna a ni lo bawk a, a him rei thei ber bawk ang.

"Accident phal loh bur a ni tih hre êm êm phawt la, chuan, i siam țha a nih pawhin fawr nân, thil sual tihpui nân phal miah loh a ni bawk ang. I u Zorina'n duat taka a enkawl kha a ni tih hriain uluk takin i enkawl ve bawk dâwn nia," ka tih chuan hlim tih hriat zet hian a nui a, ka thu sawi pawm tih hriat tak chuan a lu a lo bu pah nghat nghat bawk a.

*******

Urlâwk zàn chu kan unauza leh Mami, Rci leh a țhianpa, leh Rpite nèn chuan kan inah chuan kan hmangho ve a, ka pa pawh rei lo tê chu a meng ve a, a men chhûng chuan Rpi chuan tihhlim tum tak hian fiamthu sawiin a chhaih ve a, ani pawh chu a nui ve sak sak hial a ni. Pâwnlamah ârbawp hem an buaipui pah bawk a, Tapuia a vei tawn thuak thuak reng mai, mipa pahnih chauh an awm bawk a, hmeichhiain kan pui vak lo bawk nèn, an phar buai kual nasa khawp mai.

Lunglènna lam, rilru tihhnual theihna lam ngaihtuah ka duh loh avàngin kei pawh chu mi dang zài rual chuan ka zâi ve a, hun kal tawh ngaihtuhnaa rawn lût tùr duh lo chuan kan tûk hun hman mêk chu ka ngaihtuah lui tlat a, har erawh a har țalh țalh khawp mai; mahse, Rci leh Mami'n an phawk an chhuah a, ka nui ka nui ve leh ta. Ei tùr lah a tuiin kan hnianghnâr khawp mai, Rci țhianpa rawn tum vek a ni nghe nghe a, a zârah puar takin kan dul kan chûl kan chûl mai.

Ka naute pahnih kawr tùr online-in ka chah a, naktûka pêk tùrin ka dah țha khiau a ni. Tatei pawh lamtîr duh lovin Mami ka tîr a, ka chahsak a ni tih pawh an hre miah lo ang, an hmuh hunah chuan an hlim ve ngawt ang chu. Ka pa tân erawh pheikhawk a chhûnglam lum deuh thep ka chah thung a, ani pawh naktûkah ka pe chauh ang, Krismas thilpêk tùr a ni miau si a.

A tûkah tûkțhuan ei hmain ka pe vek a, an hlim hmel chu hmuh a nuam kher asin. Hetiang hun hi ka nghâkhlel țhìn, mi hlim hmel hmuh hi nuam ka ti a, hlim hi an phû bawk ka ti. Nu leh pa leh țhiante bulah hun hmang thei lovin kan bulah, khawhar takin an awm ve rân a nia, hei aia thilpêk țha hi an phû zâwk asin.

Chawhma lamah chuan chhûng inkhâwm angin hun kan hmang ve a, rei erawh a ni lo. Chawhnu lamah intiam rual ang maiin Sawmzuala, Mami, Lbi leh Tetei an rawn lang leh bawk a, ka khawhar an hlau a ni chiang, ka chunga an țhatna, min ngaihsakna zozai hi engtikah mah ka rùl sêng dâwn lo chu a nih hi.

Hlim takin hun kan hmangho a, in chhûnga awm mai duh tâwk lo chuan pâwnah te tei kualin swimming pool lamahte thla la tùrin an kal a, Mami'n naute a kalpui tel avàngin Sawmzuala nèn chauh chuan hnutchhiah kan ni, ka pa erawh a ngai tein, a hmun ngaiah ni lum a ai leh ràn tawh a.

"Nizàn lamah hun in hmang nuam hle si a, engati nge min sàwm ve loh?" Sawmzuala'n a tih chuan ka en vat a, lungawi lo lek lek aw kha ka hre miau si a, ka en lo thei lo a ni.

"Kan tum lâwk pawh a ni hran lo, an rawn kal a, kan rawt chawp a," tiin ka phâ ve zaih a, dâwt hlang hlak chu a ni bîk chuang hleinem. Rci țhianpa pawh kha a lo kal dâwn tih ka hre miah lo, chutiangin ei tùrte pawh.

"Ka pi leh pute khawlai chei ka fanpui e ka tia, ka tlàn kualpui nasa alawm," a tih chuan,"I ti țha lutuk! Tupa țha tak i nih ngei chu," ka lo ti vat a.

"An upa ve deuh tawh a, a hmain an lo fang ngai bîk si lo nèn, mawi an tiin an hlimpui ve khawp asin. Ka fanpui kha ka tisual lo khawpin ka hria, ka inchhîr miah lo bawk," a ti leh a, kei pawh chuan," A țha, an upat tawh hnu phei hi chuan an hlimnate hi a ho viau tawh a nia, duat viau rawh, pi leh pute hi an hlû a nia," ka lo ti ve a.

Kan ngawih deuh vang vang hnuah chuan," A nih, thil dang daih, engtia awm chhoh zêl nge i tum?  Lo ngaihtuah tùr ka ni em tih chu ka hre hauh lo va; mahse, ka ngaihtuah lo thei lo a ni, rilruah a rawn lût leh vang vang zêl a," a rawn ti ta a.

Ka en vang vang phawt a, chutah,"Hei, i hmuh ang hian tihian ka pa nèn, naute nèn kan pathumin hetah hian kan chêngho reng mai ang chu, ka pa hi ka kalsan thei lo va, kalsan lah ka duh hek lo. A chak loh viau hnuah phei hi chuan min mamawh zual a, ka pasal pa a nih ang leh kei bâk innghahna a neih tawh loh avàngin enkawl hi ka mawhphurhna a ni. Zorina chu ngai hle mah ila, amah ngaia lunglênga kûr hman ka ni lo va, lungngaia indawm kun hman pawh ka ni lo, huaisen tak leh tuarchhel taka kan hmalam hun hmachhawn chhoh zêl ka ngai a ni, naute leh ka pa hian chakna thar min pe țhìn a; mahse,  chak taka hnunglam thil ngaihtuah loh tum viau pawh hian nunhlui lam hriat chhuaha ngaihtuah chhuah loh  chu a har ve khawp mai, țah duh lo viau mah ila a châng chuan ka pa leh naute, ka chakna berte hian min vèl leh fo tho," ka ti sap sap a, kasawi zâwng pawh chuan ka ngaihtuah chhuah duh tawh loh bawk chu ka lo ngaihtuah leh a.

Kan ngawih deuh vang vang hnuah chuan Sawmzuala chuan," A har ngawt ang, i pachang thei zâwk hi ka lo tia, i dinhmuna dingte chauhin a harsat dàn tùr chu an hre thei chauh ang. Mal takin inngai lo la ka duh khawp mai, nangmah țanpui tùr chein ka inpeih reng a nia, naute hi pa nei lo angin ngai lo la, țanpui a ngaihnaah chuan ka tlânchhe hauh lo ang. Chu chu nang pawhin tlàwmah la lo la ka ti khawp mai, helai chu a fianrial deuh hlek a, eng emaw harsatna in lo tâwk palh hlauh a nih pawhin min han be pawp hreh miah suh ang che. I naute hian an awmpui reng hman bîk lo ang che a, damloh, damdawi in pan a ngaih nikhuaah pawh min rawn be hreh miah lo ang che," a ti dap dap a.

"E, tehrêng mai, kan chunga i țhatna zozai hi ka theihnghilh thei tawh lo ang," ka ti sap a, chutah," Mi vànnei tak chu ka ni, ka chunga ka țhiante in țhatna zozaite hi, min ngaihsak hlawm êm êm si a, keini chhûngkua hian engtikah mah kan rùl zo thei ngai lo ang che u. Ka pa lah hi, heti ve mai hi a ni tawh a, a fapa thihna khân a nghawng nasa êm a, a tawrh natzia hi ka hriat thiampui phâk lo zâwk a ni, a hrisêlna leh a rilru pawhin a tuar phah ta rêng a," tiin pâwna ka pa nilum aia țhu chu ka en vang vang a.

"Damdawite a ei țha em?" tia min zawh chuan," Aw, ei țha e, rilru lam a nghawng tel tlat chuan taksa hi chu a țha chhuak mawh deuh chu a lo ni. Eng emaw châng phei chuan a phun deuh mawlh mawlh a, a ât phah ang tih ka hlau deuh hial țhin. Ka theih tâwk hi chuan ka ngaihsakin ka duat ve a, doctor pawh ka râwn ve nasa; mahse, tihngaihna an hre vak bîk lo. Damdawi ina kal lah chu a duh miah lo va, damdawi ka pêk erawh hi chuan lâwm takin a ei ve zêl thung a," tiin ka chhâng duah a.

An rawn lêt har lutuk lo ve. An rawn nui haw awr awr a, rilrua enghelh rùn leh ngaihtuah neih lêm loh chuan a nuam duh viau ang chu, kei pawh ka nih ve țhin tho kha. Tunah erawh chuan ngaihtuah ngai a lo tamin duh angin ka awm thei tawh lo va, ka koah engkim takmeuh a innghah tawh avàngin keimah chauh ka inngaihtuah thei tawh lo.

*HMASÂWN TUMA HMALAM PAN HRÂM HRÂMTE, ENG ANG PAWHIN PÊN MUANG MAH SE, AN RILRU TIHNUAL TÙR ZÂWNGIN CHÊT LA NGAI SUH*