☆LAIRIL LUAHTU☆ - 34 By Dingdi Pachuau

 ☆LAIRIL LUAHTU☆ - 34 By Dingdi Pachuau

A kut lum thar thar chuan ka kut vâwt zet chu a rawn tawk a, chutah, ka kut pahnih chu a kut pahnih chuan min hùm lumsak ta nghâl a, kan kal tawh lo, insi deuhthaw chuan kan ding dùn a. Ka inha lum ve riau a nia; mahse, vâwt ka ti, kan indin hnaih lutuk vàngin ka zãm ka khùr ru pawh a ni maithei, chhûngril lamah ti dar dar a awm tlat.

Chutah, ka kut chu a hmui bulah la chhovin tihlum tumin a thâwk khum leh ta a, kan dinna chu êng fahran lo mah se êng chhun zâwnga a  din avàngin a mitah chuan chiang takin ka hmu thei tho a, ka melh chho kar bawk a. A thil tih chuan min hneh viau a ni, thil dang a sawi lo, sawi nei miah lo pawh hian a thil tih hian ka thinlung a hneh viau si chu a nih hi. Chutih lai chuan in ațanga kan chhuah chhan chu ka ngaihtuah chhuak a, tuna kan awm dàn hi nuam ti viau mah ila rei tak awm thei kan ni lo, a hnênah chuan,"Kan kal tawh mai dâwn em niang?" ka ti sap a. 

"A hmanhmawhthlâk loh," ti supin a rawn kûn hniam deuh a, ka kut erawh a la hûm reng tho a, ka hmuiah min rawn fâwp dâwn emaw ka ti a; mahse, ka chalah zâwk chuan dìm tê hian a rawn fâwp ta a, 

ka lo maimichhîng vang vang a.

Nuam ka ti, min ngaihsaka min duat dàn tê hi ho viauin lang mah se ka thinlung a tinui ver ver a ni. Tlangvâl hawklak mai mai rual a ni tawh lo va, a chêt dàn pawh hi a puitling ve khup tawh rêng a ni, tuna a chêt dànte hi ka sawi thiam chiah lo nain ka rilru a dek hle si,  Robert-a a thîk chânga a han titau ve deuh țawng țha duh lo tih mai lohah hi chuan sawisèlna tùr ka la hre rih lo, a titau lah hi a lawmawm ka ti deuh tlat bawk a, kum 30 pèl tawh chêt dàn atân chuan a 'cute' mah mah ka ti țhìn.

Nuam ti viau mah ila kan awm reng thei si lo, dàwrah chuan kalin ka duh zâwng min zâwt a, ka lâk khâwm lai chuan a man a lo pe a, kawngah pawh kan muang tawh lo. Ina kan han luh chuan ei tùr chu Chimchimtei chuan a lo ban vat a, Tatei lah chuan," In riak dâwn ta emaw kan lo ti alawm, in rei lutuk a," tiin min lo fiam a, Sawmzuala chuan nui hauh lo hian,"Dàwrtu an lo awm ve nual sia, kan nghâk rih a," a lo ti ve mai a, ka melh zawk a, ani erawh chuan min en ve lo.

Tlêmin ka boruak ipik pawh a zia ta deuh, a hma ai thlâwt chuan. Ka boruak hriain Sawmzuala pawhin min biakna tùr a zawng a, zawhna eng eng emaw ho zet zet min zâwt a, Tapuia'n a lo pui ve bawk a, ka țawng ka țawng ve ta mai. Ka nu leh pate leh Chimchimtei erawh chuan min rawn chîm ve vak lo, TV en pahin an tunu chu an kàwm a ni deuh ber.

Krismas ni chu dam takin kan han thleng ve ta a, Siamteite chhûngkua pawh va biain Krismas chibaite ka va bûk a, Siamtei leh Chimchimtei pawh an inbe nasa, nui sak sak chungin an inbiakna chu ka ngaithla a. Nizàn lam khân ka țhianteho chu message-in ka bûk vek tawh a, biak kher an ngai tawh bík lo. Mami'n min rawn bia a, ani hi chu kan țhiahoah pawh ka kawm ber kha a ni miau a, mi dang ai chuan kan inngaihsak deuh bawk.

Tapuia pawh a zin hmain a rawn riak leh zawk a, a zin hunah eng nge gawn a duh tihte Chimchimtei chu a zâwt a, Chimchimtei pawh a hlim leh har har viau a ni. A putea hi a awm lo ang tih ka hlau țhìn, a theih ang tâwkin kan nufa hian min ngaihtuah ve si a, ka fanu hian pa a nei lo tih lang lo lêk hian a theih ang tâwkin a rawn ngaihtuah țhìn a, kan nufa tân chuan 'Pa' dinhmun a rawn luah ve tlat a ni.

A zin zàn chuan min rawn be ngei a, kal zawng zawng mi 20 vél chu Kokatta-a Mizoram House, Salt Lake lamah an thleng a ni àwm e, fîmkhur tùrin ka chah ve hmasa phawt a, chumi hnuah Chimchimtei nèn an inbe leh a; mahse, a biak ţhat duh loh  avàngin an inbe rei thei lo.

Sawmzuala a rawn lêng a, news-te kan ngaithla a, mipa puitling tawh pakhat, jail tâng tlân chhuak a awm avàngin a thlalâk rawn târ langin a chanchin a rawn sawi zui bawk a. Chanchin thar chhiartunuin a chhiar zawh chuan Sawmzuala chuan,"I hlau em?" tiin min záwt vat a, kei chuan," Eng nge hlauh tùr? Hêng laiah a lo kal àwm lo e," ka lo ti a, hlauhna chhetê pawh ka nei lo hrim hrim a ni, bâkah, Aizawl khaw chhûngah phei chuan awm pawh a awm ngam nâng, hmuh a hlauh dâwn nâklaia.

"In awmna hi a fâl reuh riau asin, kawmthlang lamah tu mah an awm bawk si lo," a tih leh chuan," Min sawi țhaih tum kher lo la," ka lo ti a, ani pawh chuan,"Ka ti mai mai a nih kha, a lo kal tâk leh, min rawn call vat ang a," a ti leh a, kei chuan nui chung hian," Aw le, tehrêng mai," ka lo ti a.

In chungte hi awm loh lai nei lo ni mah se, kan thâwm kan inhre pawh tehchiam lo va, chutiangin kan in lehlam chiah luahtu nèn pawh a ni tho. Ani phei chu a awm khât deuh a, awm leh awm lo ang vêl a ni. Hnaih deuh takin țhenawm kan nei lo bawk a, dâwih deuh tân chuan a hlauh ve theih khawp ang; mahse, hmeichhe dâwih tak ka ni lo hlauh a, a zia viau.

A haw har vak lo va, a haw hnu lawkah ka mu ve nghâl mai bawk a, ka muhìl tui lai chu ui bauh riin min tiharh a, ni dangah pawh an bauh fo a, engah vak ka ngai chuang lo. Mu chung chuan ka ngaithla a, ràl lehlam ui niin ka hria, an bauh deuh tliar tliar a, ui hian ramhuai an hmu thei an tih țhin hi ka ring viau a, zanin pawh hian an hmu ngei a nih ka ring.

Chutah, ui bauh ri chu rawn hnai kuar hian ka hria a, kan kawmthlang ni ta maiin ka hre ta.  Mak tak maiin hlauhna ka nei ta thut a, ka hmulthî a rawn ding ur ur bawk! Thâwk pawh thaw țha ngam lo leh thinphu dawt dawt chung chuan thãwm chu ka ngaithla reng a, in hnuaiah chuan hah avànga thaw deuh hulh hulh ri ang tak hi ka hre leh ta, ka hlauhzia chu namai lo tak a ni! Kawng ka kalh țha tih ka hria a, kawt lamah lah mihring lo luh theihna tùrin tukverh a awm miah lo bawk tih ka hria; mahse, ka rilru a nuam chuang lo, hlauhna hlîrin ka khat tho. Chu pa chu a lo lût ang a, kan nufa hian min that mai ang tih ngaihtuahna țha lo ka nei a, ka lukham hnuaia phone ka ban lai tak chuan uar zet hian ui chu a rawn bauh leh tuar mai, ka phu nasa lutuk! Chêt pawh ka che ngam lawk lo.

Sawmzuala ka hre chhuak thut a, ka phone chu banin khùr hlawk hlawk chuan message ka han type a; mahse, a mu tawh ngei ang a, a muthilh tawh phei chuan message chu a en miah lo ang tih ngaihtuah chhuakin ka call ta zâwk a, a ring a, ka ngaihthlâk lai chuan eng emaw ni ri deuh ral ral hi ka hre leh a, ka hmanhmawh rilru sauh mai.

"Maria..?!!" a rawn tih chuan țawng ring ngam lo hian,"Tunah lo kal vat teh, ka hlau a nia! Mi sual kha a lo kal niin ka hria," tiin, ka hlauh avàng chuan ka țawng pawh a khùr nasa; mahse, a hre thei tho alawm.

"Ka lo kal nghâl, lo hlau miah suh aw, i hlau tùr a ni lo. Chimchimtei nu i nih kha, nu huaisen i ni alawm, eng mah hlauh i neih ngai loh kha," a rawn ti mawlh mawlh a, țawng lovin a thil sawi chu ka ngaithla a, pâwnlam thãwm pawh tlêmin a zia deuhin ka hria. Ui erawh a la bauh tho nain a hma anga uar kha a ni tawh lo, ka la hlauh êm avàng erawh chuan ka maimichhîng ngam lo va, meng karin che lovin ka awm reng a, kan room kawngkhàr lam chu ka melh ràn reng ringawt a.

Kan kawngka a rawn rì! Ka hlauhzia chu, khumah chuan ka țhu zawt mai a, ka rilru ka tifîm hrâm hrâm. Rawn luh a tum phawt chuan a nuamsa vak bîk lo ang tih rilru puin, tukverh ațang êng lo lût deuh riai ruaiin a chhun phâk thawmhnaw khaina atâna ka hman thîr kâk deuh ka hùn chu ka melh vang vang a, thãwm dìm thei ang bera thoin chu thil chu ka la a, nghet zeta hûmin khum lam chu ka panpui leh ta a, khùr nasain hlau viau mah ila ka rilru erawh ka tifîm tlat a ni.

Thîr ri deuh rawl rawl ka hre leh a, kawngkhàr rawn kar hawn a tum a ni ngei ang chu, ri lovin thâwk chu ka la a, ka thil ken lai pawh ka hûm nghet sauh bawk. A rawn lût a nih chuan a duh a tih hmain nâ chu a tuar ve nual hman tho ang, kei chu ka inngaihtuah hman lo, ka fanu hi a him a ngai, a nu hian ka humhim ngei ang.

Ui a rawn bauh leh ta, chutih rual chuan eng emaw ni hi a ri deuh sun sunin ka hria, Ui bauh chu in chungte ui a nih loh chuan khîta kawmchhakte ui a ni ngei ang, kan kawmthlang lamah nge ni ka hre thiam chiah lo, a ri leh deuh sun sun a, chu pa chuan min kalsan dâwn a niang, kawngka pawh a rîk chhunzawm tawh miah lo; mahse, ka ngaih a țha chuang lo, kan room ațang chuan ka chhuak ngam lo bawk. Ràl lehlama ui chu an bauh leh tluar tluar a, a țhen chu an bauh uar viau bawk. Sawmzuala rei tawhzia hi, chatuan tluk zeta rei niin ka hre tawh!

Ka phone êng chu ka ban vat a, amah ngei a lo ni a," Ka rawn chhuk mêk e aw, ka hawi kual a, eng mah ka hmu lo a nia," tiin a rawn phun sup a, kei pawh chuan phun sar sar tho hian,"I lo thleng dâwn tawh em? Ka nghahhlelhzia che hi," ka ti a, tlêmin ka hlauhna a zia ta deuh chuan ka hria; mahse, ka thâ a la khùr zaih zaih a, ka thin pawh a la phu nasa viau bawk.

"Kawng min lo hawn la aw?" a rawn tih leh chuan," I lo thleng tawh em ni?" ka ti vat a, ani chuan,"Aw, hei ka rawn thleng chiah e; mahse, ka'n check kual lawk ang e aw," a ti leh a, kei erawh chuan," Fîmkhur la aw, a lo biru reng thei a nia," ka ti leh sar sar a, ka hlauhthàwnpui a ni, kawngkhàr pawh a rawn tihrïk kha, a la awm hla vak thei lo.

Rei pawh ka nghah hma chuan," Le, min lo hawn rawh le, eng mah a awm lo, a kal bo tawh a niang," a rawn ti leh a, thãwm dìm taka thoin room ațang chuan ka chhuak a, light on nghâlin kawngkhàr chu ka va hawng a, pâwnah chuan a lo ding reng tawh a, a light êng zet chuan in bul vêl chu  lo la chhun kual a.

"Lo lût vat rawh," tiin ka pawt lût vat a, kawng chu ka kalh leh nghâl zat bawk a, chutah, ka kuah ta thlawp a, ka hlauhna avànga ka tha khùr leh ka thinphu dawt dawt reng mai a reh deuh thleng chuan ka kuah tlat a.

"Zanin chu riak ve mai rawh aw."

Ka hlauhna chu min hriatpui a, min hnial hauh lo. Min hnèm a, ka hlauhna tihreh tumin ka hnung chu a chûl hauh hauh bawk a, ka thla pawh a muang ta deuh chuan ka hria.

"Kan room chhuatah mu ve mai rawh aw," ka ti leh a, țhutthlènga muttîr daih pawh ka duh lo, room-a kan nufa chauha mut pawh chu ka hlau zo vek tawh. Kan khum si chët chuan mutna ka phahsak a, hrehawm a ti ang em tih lam pawh ka ngaihtuah pha tawh lo, kan bulah riak se tih chauh chu ka ngaihtuah chu a ni.

Ràl lehlam ui a bauh leh tâkah chuan ka thil tih lai chàwl meuhin hlauthãwng zet hian Sawmzuala chu ka en hrâ a, ani erawh chuan,"Ui chuan hnah phe mai mai pawh an bauh țhìn alawm, i bulah ka awm tawh a, hlau duh tawh miah suh," tiin nui suk chung hian min hnèm a, a mita ka en vang vang hnu chuan ka thil tih lai chu ka tihzawm leh ta a; mahse, kan mut hnu pawh chuan," Min muthilhsan miah suh aw," ka ti leh hrâm a, ani pawh chuan," Tehréng mai, khawi i kut kha min lo pe teh," a lo ti vat a, hre thiam lo deuh chung chuan ka kut chu thu âwih takin ka pe ve mai a, a lo vuan vat a.

"Tihian, i muthilh hma chu ka vuan reng dâwn che nia, hlau tawh miah suh," a ti leh sup a, chutia min vawn leh tâkah chuan nuam ka tiin ka thla pawh a timuang ta siah mai. 

Zînga ka harh chuan eng emaw ni ri deuh kar kar hi ka hria a, kei hi nizàn lamah khân tui kha ka off chiangkuang lo em maw ni le ka ti rilru a, khum hnuaia phone chu la chhuakin dâr zât chu ka en lawk a, ka tho nghâl zawk mai!

Ka thil va hmuh chu mak ka ti kher mai! Ka en deuh reng a; mahse, ka ngaihtuah chhuak thiam leh ta thuai a,"I va tho hma ve! Min kaih thawh ve tùr alawm, a lo tlai tawh viau lehnghâl a," ka ti ta ringawt a.

"Morning, ka kai tho duh lo che a nih kha, nizàn lamah i mu tlêm sia, thingpui i duh em?" a lo ti vat a, ka apron a lo hrêng a, a tân chuan a tê viau mai a, a lang 'cute' mah mah a ni, ka tân pawh a lian vak lo rêng a ni.

"Ka lâwm e, tuilum ka'n in zâwk ang e," ka tih chuan," Lo țhu rawh, ka lo thlit ang che," a lo ti leh a, chutah,"I inphih fai phawt ang tiraw?" a ti leh a, kei pawh chuan," Um, ka kal nghâl," tiin ner khum sak chung chuan bathroom lam chu ka pan ta nghâl a.

Rawng a lo bâwl vek tawh niin, chawhmeh pawh a lo siam nual, a tui hmèl êm êm zui a, a rim pawh a tui khawp a ni. Dawhkàn kïlin tuilum chu ka in a, ani pawh ka țhutna bulaj chuan rawn țhuin nizàna thil thleng chanchin chu min zâwt chiang ta nghâl a.

"Tapuia a awm lo tih pawh ka ngaihtuah chhuak tawh miah lo, ka rilruah i lo lang hmasa ber a, ka rawn call tawp che a nih kha, dâr zât pawh ka en lo," ka tih chuan a lo nui suk a,"I rilruah ka lang hmasa ber a," tiin a bu nghat a, kei chuan," Ni e, nizàn lah khân ka riahtîr ringawt che a, i mutna kha a hrehawm ngawt ang, in lama i mutna-" ka la sawi zawh hma chuan ani chuan," A hrehawm lo, in bula ka mu thei kha nuam ka lo ti viau asin," a lo ti vat a.

"Hrehawm i lo tiru viau a nih  pawhin tui deuhin ka mut theih phah a, ka lãwm tho tho," ka tih leh chuan," I muttui chuan a țha vek a ni mai, nizàn khân ka nute pawh an mut vek tawh avàngin ka hrilh thei lo va, ka'n hrilh ve rêng rêng ang e, ka awm loh chuan an ngaih a țha lo palh ang," tiin a țhutna ațang chuan a tho zui ta zat a, a rûk tak chuan ka inthiam lovin a nute chu ka zah khawp mai; mahse, ka dinhmun khân a zir lo ve êm a ni, Tapuia awm loh lai a ni kher bawk si a.

Chimchimtei rawn thawh hnuah chuan kan boruak pawh a pângngai leh ta a, Sawmzuala hnênah chuan," Âpa Mal, kan inah lo awm ve daih la?" a la ti zui, Sawmzuala ka melh rawlh a, ani pawh chuan min lo en ve reng niin, ka hawi sawn nghâl daih. Chimchimtei rêng rêng pawh chu, chutiang han sawi chhuah nachâng hriat rêng rêng, a naupan tehlul nèn, ka la sawipui ngai miah si lo!

"Ânuin a phal lo ang, min dìlpui la?" a tih chuan ka va melh hrãwk a, Chimchimtei lah chuan," Ânu chuan a phal ang," a lo ti leh a, an thil sawi ngaihsak duh lo chuan room lamah khum siam tùrin ka lût ta daih a. Khum ka thleh fel lai chuan Sawmzuala mutna thleh fel thãn chu ka va hmu a, he pa hi a lo che fel zêk a nih àwm hi, a awmna tùr hmun dik takah a lo dah diam zui bawk a.

Tûkțhuan chu a ei ve nghâl a, a haw hnuah Tatei ka phone a, zàna lo riak tùrin ka hrilh nghâl a, ani chuan," Zànah programme ka nei asin le," a lo ti thung a.

"Eng programme maw?" ka ti vat a, ani chuan," Tlangvâl inlêng tùr pawh ka nei ve ang chu," a ti leh a, kei chuan nui chung hian," Ngawi mai mai teh, i hmuh zawh loh kha, lo riak ngei ngei ang che, ka rawn hrilh nawn tawh dâwn lo che a nia, zanriah i rawn ei nghãl dâwn nia, ka lo bàwl kêp ang che," ka ti leh zung zung a, min hnial hman hmain ka off ta daih a.

Zanriah ei lai chuan nizàn lama thil thleng chu ka hrilh a, a meng phâwk nasa mai. Chutah," Chuvàng chu a lo ni maw, chawhnu khân Sawmzuala'n min rawn bia a,'I ute nufa an khawhar sia, zanriahte eipuiin riahpui nghe nghe la a țha ngawt ang,' a rawn ti teh ngawt a, kei lah chuan ka lo nuih a,'Nangmahin riahpui la a nih chu,' te ka lo ti mai mai a," a ti vang vang a.

"Tapuia a awm si lo va, ka phone ta ringawt alawm. Jail tâng tlãn chhuak a awm lai a lo ni bawk sia, kan nufa chauh chuan ka hlau ta tlat alawm," ka ti a, ani pawh chuan," A hlauhawm a nih chu, in nufa chauh lehnghâl chuan, kei pawh ni ila ka hlau ngawt ang, Sawmzuala pawh sâwm leh ila a țhat dâwn chu," a lo ti leh a.

Kei erawh chuan," Sâwm tawh lo ang, a zahthlâk, a chhûngte lakah pawh a inthlahrunawm, a tihchi tawh loh," ka lo ti thung a, min en vang vang hnuah chuan țawng tawh lo chuan a ngawi ta daih a. Kei chuan," Bâkah, engah nge 'Sawmzuala' i tih lawl lawl a? Kei ai pawhin kum 5 vél zetin a upa a nia, u ngei ngei tawh rawh," ka ti leh zat a.

"A, ka koh țhan dàn a nia, u leh kha ka thiam tawh nâng, ka ko tîm zo vek ang," a lo ti tlat a, kei erawh chuan," I tum ve phawt ang chu, i thei ngei ngei ang," ka ti ve thung a.

Sawmzuala a rawn lêng leh a, Tatei chuan,"Engah nge thu dik min hrilh nghâl mai loh ni? Ka ngei che e," a lo ti vat a, ani chuan," A pawi lo, hei, i awm tawh tho a," a lo ti mai a, chutah, min rawn enin," Zanin chu chhûngte hrilh sa thlapin a nia ka lo kal tawh ni, in unauin khumah in mu ang a, kei chu țhutthlèngah hian ka mu thei mai ang," a ti ta a.

"I rawn riak dâwn maw?!" ka tih chuan Tatei pawh chuan," I riak ve ddwn maw? Yes, a țhat hlauh chu! Kei pawh i awm hlauh chuan hlau miah lovin ka muhìl thei ngei ang chu," lãwm tih hriat tak hian a lo ti var a.

"Riah a ngai lo, haw ang che, Tatei a awm tawh alawm," ka ti leh a, a riah leh chu duh tehrêng mai; mahse, ka inthlahrung, a mutna lah a nuam  lo si, eng êm a thleng tawh bîk nâng.

*HLIMNA CHU NANGMAHAH KHÂN A INNGHAT A, MI DANG HNÊN AȚANGIN HMUH INBEISEI SUH. MI DANG HNÊN AȚANGA HMUH I BEISEI CHHÛNG CHUAN HLIMNA TAK TAK I NEI THEI NGAI LO ANG*