☆OKHEE☆ - 1 By Dingdi Pachuau

 ☆OKHEE☆ - 1 By Dingdi Pachuau

Khumah chuan ka bawk hlè hlé ringawt, ka che sawn peih ngang lo a ni, chaw ei tùra min rawn koh pawh chu mang lam hriatin ka hre ruai ruai, ka chau ngang a ni ang, chaw pawh ei ta lo chuan ka muhìl tlang ta daih a nih chu.

Zînga ka harh chuan ka kè pawh chu ka chêt țhat thei lo, a rawl lutuk ringawt, țah a chhuak zâwk! Ka han dah sawn dâwn pawh chuan a na lutuk chu ka țhen sak sak a, kan in chu ni se chuan țah hluam hluam ka chãk ngawt ang chu; mahse, nimin lam kha chuan nuam ka tih êm kha, kein luidung kha kan zawh thui ve êm bawk a ni, kalkhàn a rem bawk si lo. Pa Mawia remti lo chung kha ka zui ve ngawt bawk kha a nia, sawisêl thei dinhmunah ka ding hauh lo.

Ka rawl avàng chuan ka thawh tlai phah lutuk bîk lo, tûkțhuan pawh hma takah kan ei a," Vawiin chu i lo kal peih tawh lo ang tiraw? I rawl bawk si, kha kha ka hriat sa vàng a nia kal ka remtih loh ni," nui deuh sûng chung chuan Pa Mawia chuan a ti a, Anțam tui chu a hâwp ri khawlh a. Kei erawh chuan," Ka kal nawn leh sak ang, ka rawl tih-reh nân," tiin ka lo chhâng thung a, ina lo awm mai mai ka tum teuh lo, ina awm ka nin vàng alawm ka zin ni. Vawiinah ka kal leh ang a, naktük lamah chuan ka zia huai mai ang.

Chaw ei khamah chuan Pa Mawia zui leh tùr chuan ka insiam leh ta a, nimin lama ka pheikhawk bun kha a la ro hman loh avàngin Lunglei ka phei dâwna ka lei thar, ka la bun chhuah miah loh chu ka han bun a, a chhûnga chèn pawh a nuam viau e. Thawmhnaw erawh a ro hman a, a zia. Pa Mawia chemte țha zet chu ka kekawr kâwngah chuan ka thiat zân a, kawngah rûl ilo pawh ka hmu thut thei si a tiin ka pai a ni. Bike erawh ka melh peih țâwk a ni, khalh chhuah lam rilruah a lang tawh lo, Pa Mawia rickshaw-ah chuang ve tawp tawh mai teh ang.

Kan tlân leh ta vang vang a, Lunglei ațangin kan kalna tùr lui hi Km 34 vêl chiah chiah a ni. Pa Mawia hi JE a ni a, DAO-in Chite luikam zâwla leilet tùr laih mêk chu en fel tùrin a ti a, chu chu ka zui ve a ni. Khua a lum lehpek viau mai, ni a sain han hawi ila, ni sa tùr zet avàng chuan mit men pawh a nuam lêm lo, men pângngai pawhin a men theih loh. Laikîng bêl rawh pawh hmuh tùr a tam. A, a sa ve êm bawk a ni.

Kan tlân chak bawk a, kawng a mâm lêm lo nèn, kan insawh nasa khawpin ka hria. Pa Mawia chuan," Haw lam chu khalh ve chhin la? I thiam em kha?" tiin min zâwt a, awlsam zet hian," Aw; mahse... ka khalh duh lo," ka lo ti vat a. Ani chuan," Engah maw? Motor tam lohna chinah i khalh chhin dâwn nia," a ti thung a, chutah," Nang hi chu tlêm hian i pà deuhin ka hria, bialpa i nei ve tawh em kha?" a ti leh a, kawng bawl zetah chuan kan tlãn ri leh țawk țawk a.

Kawng chhe lai kan tlàn pelh hnu chuan, "Nei lo, bialpa neih loh hi pà deuh vàng tihna pawh a ni chuang lo," ka lo ti a, ani chuan," Nula kum 30 hnaih tawh tân chuan neih a hun viau tawh a ni. Ngawi lawk teh, bialpa mai ni lo vin pasal neih i hun tawh zâwk. Hmeichhia phei chu in vul lai a rei si lo va, pasal țha deuh nei ang che, i pasal chu a vànnei dâwn nasa mai si a," a ti leh bawrh bawrh a.

Khuaah pawh ding khawmuang lovin Chite lui chu kan pan ding nghâl a, kan zu thlen chuan nimin lama kan mi hmuh tawhte bawk kha kan zu hmu leh a, Pa Mawia chu an lo be nghâl sawk sawk a, kei erawh dàn ngai têin luiah Sangha leh Kaikuang chhaih buai leh tùr hrim hrimin ka chhuk leh nghâl a. Ka man thei lo, an ți lutuk, chuvàng tak chuan chhaih buai hi ka tih theih tâwk chu a ni.

"Làwmi, thingpui hâng i duh ve em?" Pa Mawia'n a rawn tih chuan ka duh loh thuin ka chhâng a, ka țawng ri chu a hria a ni ngei ang, Kaikuang ka veh ve ràn ràn chuan lung lian ve deuh hnuaiah chuan min luhsan ta daih a. Pa Mawia min rawn ko kher kher chuh, a hun lo ve khawp a ni. Ka man teuh tawh nèn, kha phei kha chu a lian ve riau asin, ka ui ru vawng vawng mai.

A chhak deuha Changêl hnah ro hnuai vêla an awm leh mai ring chuan ka pan chho leh dân dân a, muangchâng leh fîmkhur tak chuan hnah chu ka han hui kiang dè dé a, an lo awm nual niin, chutia an lo inphenna ber ka han khawih chêt tâkah chuan an lo tang nghâl hrâ a,an inrâlring ve reuh hlawm lutuk chuan ka nuih a tiza ru kher mai, hnung zâwngin an tawlh hârh hârh hlawm a, pakhat tal chu ka man khawp ang le.

Ka veh hnai hriau hriau a, Changel hnah lo la awm deuh nuai chu muangchâng hian ka keu phei zêl a, chutah, lung kâr deuha eng emaw hnânga tah bâwm ni àwm tak chu ka hmu ta a, ka en deuh reng a, Chakai a awm maithei a ni, a nih loh pawhin Kaikuang emaw Sangha emaw pawh a lo awm mial maithei. Ka thil ngaihtuah avàng chuan phûr fahran hian ka han pan hnai a, ka han la chhuak chhin a, Chakai ni awm tak ka hmuin ka hria!

"Ka aiâwt chiah a nih kha, en rûk i tum a ni maw?"

Ka phu zawk mai, chutih rual chuan ka thil ken lai pawh chu ka thlauh nghâl vat bawk. Inherin chu thu rawn sawitupa chu ka en vat a, zak ru deuh chem chem mah ila thu dik ka hrilh tho ang. En chu ka tum ngei; mahse, mi aiâwt chiah a ni tih ka hre hauh lo a ni, bâkah, khatiang bâwm kha aiâwt a ni tih pawh ka hre lo, ka lo hmuh ve tawh țhin aiâwt nèn a inang lo bawk.

"Aiâwt a ni tih ka hre miah lo," ka tih chuan chîk zet hian ka mitah chuan min rawn en a, kei pawhin ka en lêt ve kar tho. 

"Hre si lovin engati nge i lâk chhuah si? Eng thil nge hmuh i beisei?"

Thâwk ka la ham ham phawt a. A khirh reuh zêkin ka ring, a dîlchhût si. A aiâwt chiah a ni tih hria ila ka en bîk tawp nâng, mi aiâwt chiah lo ensak duh tùr êm chuan ka hniam bîk lo asin.

"Aiâwt a ni tih ka hre lo ka tih chu, ka pu. Bâwm chhia mai mai a nih ka ring a, a chhûngah Sangha emaw Kaikuang emaw a lo awm tâk mialin ka ti a ni," tiin thu dik tak chuan ka chhâng a, hre thiam tak ang maw? Hawi sawn duh lovin ka en ve kar reng a, ani pawhin min en kur tho. A hmulphurh a chhe ve ropui si a, a thin a rim hlauh chuan a hlauhawm duh ngawt ang.

"Aiâwt hre lo rual chu i ni tawh lo maw le," a tih leh tâk supah chuan ka thaw hak a, hawi sawnin a hmuh loh tùr lamah chuan ka insehruh a, he putar zet chuh, hei aia a tar zual hnuah phei chuan a phunchiar zual ngawt ang chu, a tu leh fate nih ka peih loh zâwng tak a ni. A aiâwt ve lah kha, mi aiâwt tah nèn a inang lo bawk. Aiâwt chu ka hmu ve fo tawhin a thlalâk pawh Fb lamah ka hmu ve zing tawh viau, mi aiâwt tah lakah chuan a aiâwt ve kha, 'Bâwm chhia' mai a ni.

A 'Bâwm chhia' ațang chuan chakai pathum vêl hi a la chhuak a, a ip khai puar lai ve deuh nalh tawhah chuan a dah lût a, a 'Bâwm chhia' chu aiâwt atân a lo hmang țangkai viau a nih dâwn hi, kei lah khân mi aiâwt a ni ang tih ka lo ngaihtuah pha hauh si lo. Ka en reng tih hria ni àwm takin a rawn hawi leh thut a," I duh ve deuh em ni?" a la rawn ti zui a.

"Duh lo," ka ti mawihnai nain ka rilru chuan," Duh hlawl lo, khatiang bâwm chhe lutuk, aiâwt a ni ang tih pawh hriat hleih loh, bâwm chhia a nih kha bâwm chhia," ka ti țhuai țhuai thung a, putar chu ni lo se chuan chutiang chuan a rìin ka chhâng chiang ngawt ang chu; mahse, a tar ve tawh reuh sia, a rilru ka tihnatsak ang tih ka hlau a ni.

Chutih lai chuan kan chhak lam ațang chuan pa pakhat hi silai ak chung hian a rawn chhuk ve a, in lama ka roh êm êm ka maniature rifle ka hre chhuak zawk mai ka ti. Khaki kawr uk khak hain lukhum hi kun deuh hlek hian a khum bawk a, ka lo chîk khawp mai. A silai ah chu ulhbun niin, a hlui ve hmel tawh viau nain a hmang rim viau a nih ka ring, a vâk nasain a thawkrim bawk a niang, a vun pawh a sen uk khak alawm, a chèr reuh nèn, a pà ve reuh tlat.

"Kha, khawi lamah nge?" Putara'n a lo tih chuan ani chuan," Kan sawhthing hmun mawng lamah khuan ka zu vâk chhin teh ang, nimin lama a chêtna hnu an hmu a ni àwm a, naupanghovin min hrilh chùl mai a," tiin, chutah," Kha, a tla țha phian a ni maw?" a ti zui zat a. Putara chuan," Kâr hmasa lam ai chuan a zia ve viau tawh e,"lo ti vein," I rawn hlawhtling ngei dâwn nia," a ti zui ve zat bawk a.

Chakai chu, a bâwm chhiaah khân an tlâk țhat viau chuan hralh tùr a nei ngei ang, ngeiawm ru angreng viau mah se, Chakai chu ka ei châk tho, a manna hmun leh man dàn lah hei, hriat chian a ni bawk si a, thau pawh a lo thau phian maithei asin.

"Ka pu, Chakai chu hralh tùr i nei ang tiraw?" 

Muangchânga rawn hawiin min rawn en a, a lukhum parh hlui ve zet tawh chu kuai dâk deuhin," I duh em ka tih khân 'Duh lo' ti khân min chhâng bawk si a, bâkah, ka aiâwt lo en rûk tum hnênah hian ka hralh duh dâwn em maw ni?" a ti leh ta nuah nuah a, a țawngkam kher kher chu, a ngeiawm ka ti tak zet a ni. 

"Bâwm chhia emaw ka tih vàng a nih kha, khatiangin aiâwt pawh an tah ngai lo, mi aiâwt tah angin tah ve ta che, khatiang kha aiâwt pawh va ni suh, bâwm chhia a nih kha bâwm chhia," ka ti ta zêk a, min en kur mah se ka zak duh bîk lo, a thin pawh a rim maithei a ni; mahse, engah nge ani pawhin min puhchhiat viau mai mai ni? Ka thin a rim ru ve tho.

Ka rin loh deuhin a rawn nui ta huk a, chutah," Khawi lam naupang awm țha duh lo nge maw i nih le?" a ti leh a, chu thu chuan min tizak ve țêp a ni, ka ngawih rauh rauh phah hial.

"Eng zât man nge i duh?"

Chu thu a sawi hma lawka a thil sawi kha ka theihnghilh nghâl hmak. Min leitîr dâwn tihna a ni chiang," I phal zah zah a ni mai," phûr zet hian ka ti vat a, chakai ka hawn chuan thil dang, chawhmeh dang vak a ngai lo ang, chaw ka ei leh țeuh dâwn tihna a ni mai a.

Chawhnu lamah chuan keimah chauh chuan lui mawng lamah chuan ka tâp a, Pa Mawia a hman ve tawh si lo va; mahse, nuam ka tih loh phah chuang lo. Kaikuang pawh 10 vél zet chu ka man ve tawh a, mauthei sâtin chutah chuan ka dah ve rai mai. Pa Mawia ipte ka ahsakah pawh chuan Tumbu khailêng 6 vêl ka ak tawh bawk a, nuam ka ti tak zet a ni. Tuma puihna tel lovin chawhmeh ka han la khâwlve a nia, rilru a hlim veng veng mai.

Naupang lui kal ve pawh an awm a, an rawn ri chho nak nak a, ka bul an rawn thlen chuan min rawn en duh khawp mai lehnghâl a, an tân chuan hmel hriat loh kha ka ni miau si a, a àwm ve tho, kei pawhin anmahni chu ka hre bîk chuang hleinem; mahse, kei chu puitling ka ni tawh alawm, keimah chauhin ka ni sia, mak min ti pawh ni se a àwm tho. 

Lungpui chungah chuan ka țhu dar dar a, ka Kaikuang man chu ka en leh țhìn a, nuam ka ti veng veng hi a ni tawp mai. Julian-a(Tatea) kha awm ve se nuam a ti ve ngawt ang chu, lui kal kha nuam a tih ve theih êm kha maw; mahse, tunah zawng nupui fanau neiin patling a ni tawh a, a teihawi mai mai hman tawh bîk lo, kei pawh hi pasal nei tawh ni ta ila chuan tuna ka awmnaah hian ka awm lo tawp ang le.

Umm, zawnglai nun hi chu a lo nuam ber a nih hi, kan free a, duh duhna lamah kan la teihawi thei a, duh duh zâwng kan la ti thei bawk, hun țha kan neih lai hian ãm takin hmang teh ang, kan hma hun lah kan hre lãwk thei hauh si lo.

Haw hun dâwn tak takah chauh Pa Mawiate chu ka han fin a, ani lah chuan," I kal bo daih a, i ril a țâm lo em ni?" a lo ti vat a, a țàm loh thu ka hrilh chuan a piaha lo țhu chuan," A âwihawm loh êm mai, lo țhu rawh, ka'n thlitsak ang che," a lo ti sawk sawk a, ka hnial hman hma chuan thingpui sen leh biscuits hi min rawn pe nghâl a, ka ril chu țâm viau lo mah se min rawn pe tawh miau si a, hnial ka duh ta bîk lo a ni.

"Sangha leh Kaikuang i man tam bawk em?" nui chung hian Pa Mawia chuan a ti leh a, chhâng lo chuan ka ipte ah lai chu ka pe a, nui vur vur chung hian a han en a," Hei, i man țeuh alawm, zanin chu i zârah kan tlai hle dâwn a nih hi," a ti a, thingpui min thlitsaktupa pawh chu a lo nui ve a.

"Luia vah vêl nuam i ti riauin ka hria, i rawn kal har mah mah a ni tiraw? Hei, leilet lah chu laih zawh a ni țêp tawh si a," a lo ti ve a, Pa Mawia chuan," A duh phawt chuan kan la rawn tlawh zauh zauh thei ang chu, a peih leh peih loh a ni mai," a lo ti thung a. Kei pawh chuan," Ka hman phawt chuan ka peih reng mai, bâkah, leileta buh leh thlai in chìnte pawh hmuh a châkawm alawm," ka lo ti ve a.

"Khîtah chhak lamah khian i kal chho em?" tia min zawh chuan ka lu ka lo thing mai a, thingpui min petu bawk chuan," Leilet leh huan țha deuh a awm a, Pu Lawmsiamte ta a nia, a nuam reuh khawp asin. Tih tak takin an ti ve a, engtiklai pawhin thlai hi an chîng reng mai a, khawpui lamah man man zâwkin an pe thla a, an taima bawk nèn, an awhawm tawh khawp mai, tui an nei țha bawk a, Sangha dîl zau pui mai nèn,  sum pawh an la lût ve nual tawh asin, anni zawng an fing hmasa deuh a, a mãwlho hi chu kan fin hi a tlai raih mai a, mi hnukhâwiah kan han che ve țan chauh dâwn chu a nia," a ti leh bawrh bawrh a.

"A, tlai tak tak a awm hleinem, in han ti ve ang a, tui a harsa lo bawk a, kumtluanin in enkawl thei ang, buh ni se tlâng rama lo neih ngawt ai chuan a hlâwk a, thlai lah a țha duh dâwn si a," Pa Mawia chuan a ti ve a, kei erawh chu ka lo ngawi reng a, an titi erawh ka ngaithla kar thung. 

"Ni e, han beisei chho ve ila... Tuna kan lo neih dàn angah hi chuan kâwla ni chhuak chhiara han thawh ve pawh hian a hlâwkna hi kan têl tam mawh viau mai si a, ei khawp deuh chauh hi kan thawk chhuak ve țâwk țâwk chu a ni a, leilet erawh hi chu chhawr ve viau tùrah inngai ve phawt ang," a ti leh bawrh bawrh a, a thil sawi chuan ka ngaihtuahna a tithui ve khawp mai. 

Chite lui ațanga khua thleng chu Pa Mawia chuan Rickshaw chu a khalh leh a, chumi hnuah chuan min khalhtîr ve ta a, Pa Mawia khalh ngawt ai chuan ka khalh sawt lo deuh chuan ka hria, ka khalh muan deuh vàng pawh a ni mahna.

In kan thlen veleh Nu Siami, Pa Mawia nupui chuan ka thil hawn chu a lo phawrh a, Chakai leh Kaikuang a hmuh chuan a au ve chèl chûl mai. Chhum tùrin a siam nghâl a, thingpui min siam a tum chuan inbual ka duh zâwk thu sawiin ka room ka pan ta nghâl a. An inah hian 'Ka room' tia ka sawi țhin ka nei ve thlap a, ka zin apiangin ka chang chawt mai a ni. An fapa neihchhun room bulah chiah a ni a, mikhual an neih tam châng chuan an mikhualte pawh an riahtîr ve zauh zauh tho; mahse, ka awm chuan tu mahin an chang ngai lo. 

Zanriah kan ei chu ka puar tak zet a ni. Chakai chu chhum niin a thau reuh hlawm viau mai a, Kaikuang erawh chu kan ro a ni thung a, a tui ka ti tak zet a ni, Tumbu erawh chu naktûka siam atân Nu Siami chuan a ti thung a, chawhmeh dang a tam bawk nèn, bâkah, Tumbu hi chu ka ngaina fahran lo va, pawi ka ti lêm lo, khawrh erawh kha chu nuam ka ti viau thung.

"I rawl chu i zia phah deuhin i hria em?" Nu Siami'n a tih chuan nui chung hian," Tunah tak hi chuan ka la zia phah chuang pawhin ka hre lo, nakinah a la reh ve mai ang chu maw," ka ti ve mai a, ka rawl hian tûn kâr hi chu a daih thei hialin ka ring; mahse, ka inchhîr chuang lo, nuam ka hlêp ve tho.

Vawiin lama kan țuanna pic chu kan chhûngkaw group-ah ka han post a, Ațanate pahnih pawh ka thawn tel ve zat a, Chakai leh ka Kaikuang man ngei mai leh ka Tumbu khawrh pawh chu tilangin a nawmzia chu ka han tilang tel bawk a, ka cousin-teho chuan an rawn like sap sap bâkah khawiah nge ka kal tih leh kal ve an châk thu leh Chakai an ei châkzia thu chu an rawn sawi tliar tliar a, an comments chu chhiarin intithei tak hian ka nui sûng reng a, an kal ve châk dâwn tih ka hre reng si a, chuvànga post pawh chu ka ni rêng a ni.

Ka patea erawh chuan   *Khatianga vâk vâk lo khân pasal tùr ngaihtuah rawh, i nautehoin an neih zawh khalh mai ang che. I rawn haw hunah erawh Chakai kha rawn hàwn țeuh ang che*   a rawn ti thung a, ani pawh hian Chakai chu a ei châk ve chiang alawm, ka nui pût pût a.

Ațana'n min rawn chhâng a, kal ve a châk thu leh Chakai chu ei ve a châkzia a rawn sawi kûr nasa mai. Intithei deuh hian  *Kan in-free hleih deuh chu a ni tiraw?*  tih ngawt hi ka va thawn lêt a, a haw ngawt ang chu.

Julian-a(Tatea) ve thung chuan min rawn call a, min rawn chhuahchhàl deuh nghâl a ni mai. Rei vak lo chhûng chu ka han insawi fiah ve kha, ani min chhuahchhàl hi chu a hming mai a ni, a ti tak tak teuh lo.

"I rawn haw hunah Kaikuang leh Tumbu kha rawn hàwn țeuh rawh aw, Hlimhlimi hian thisen vár a mamawh nasa a, 'Tumbu a țha' an tih kha maw, bazârah hian a vâng thei si a," a rawn ti a, kei pawh chuan,"Ka lo tum dâwn nia," chu ka han ti ve nain ka hawnsak thei ngût ang em ka hre lo, bike-in ka kal si a, chubâkah, Chiteah khân kan kal leh kher ang em tih ka hre chiang lo a ni.

Pa Mawia ka zawh chuan," Min zui leh peih chuan kal leh dâwn e; mahse, naktûkah ni lovin a tûkleh lamah ve thung a niang, nang pawh naktûkte chu i awm hahdam ve tawh rih ang chu," a lo ti a.

Ațana message chu ka chhiar leh a, ka nuih a za ngang mai.

*I fate'n kan fate chu an ngam dâwn lo nasa mai si a, ka khawngaih lâwk che, pasal i neih hunah meuh chuan keini chu kan fate pawh an lo fel thluam tawh ang a, nangin kan sùlhnu i rawn chhui char char thung ang a, chutih hunah chuan ka rawn hmusit țha duh lo ngawt ang che*  a rawn ti duah a ni. Ani pawh hian kumin kum tìr khân nupui a nei a, Lizzy, rei ve tak a lo kawp tawh a ni a, an inneihnaah pawh ka intihthu viau kha maw. Kan țhianhoah chuan Julian-a'n a nei hmasa ber a, ani phei chuan fa pahnihna an nei leh hnai tawh nghe nghe, a hmeichhia berin ka la nei lo va, kum lamah ni se naupang tak ka ni tawh lo nèn, pasal nei tùra min han ti sek hlawm țhin pawh hi hriat thiamna chen chu ka  nei ve tho mai.

Mahse, tu nge ka neih ang? Ka pasal tùra duh ka la tawng lo miau alawm, kei aia pà tak leh luhlul deuh tak ka tawn hunah chuan ka nei ve tawh mahna...

*BEISEINA LEH INRINTÂWKNA TEL LO CHUAN HMA HUN THLÌR THIAM HI A HAR ȚHIN, CHUVÀNG TAK CHUAN PHÙRNA NÈN A ÊNG ZÂWNGIN NUN HMAN TUM HRÃM HRÃM ȚHIN ANG CHE*

(He story hi MAGDALENE-a a changtupa TATEA țhiannu hmel țha leh nula hausa Lawmkimi lanna ve thung aw😊)